Του Θανάση Αυγερινού
Το Κρεμλίνο φαίνεται πως κόβει οριστικά τις γέφυρες με το καθεστώς Ερντογάν, προσπαθώντας με επιχειρήματα και αποδείξεις να το «εκθέσει» ανεπανόρθωτα στα μάτια των δυτικών «εταίρων» ως απευθείας αγοραστή και διακινητή στις διεθνείς αγορές λαθραίου πετρελαίου από το λεγόμενο Ισλαμικό Κράτος. Είτε πιστεύει είτε δεν πιστεύει στη δέουσα αντίδραση της Δύσης ο Βλαντιμίρ Πούτιν, το βέβαιο είναι ότι μοιάζει απίθανο να ξανασφίξει το χέρι του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν…
Επισήμως, ο ρώσος πρόεδρος διακήρυξε ότι η πολιτική τύχη του Ερντογάν είναι υπόθεση του τουρκικού λαού και δεν αφορά τη Μόσχα, όμως συνεργάτες του αναφέρονται συχνά στην οργή που προκαλεί στους τούρκους επιχειρηματίες η πολιτική της σύγκρουσης με τη Μόσχα. Σημειωτέον δε ότι «κομβικές» εκπομπές στα ρωσικά τηλεοπτικά δίκτυα δίνουν τεράστιο χώρο προβολής στις θέσεις των Κούρδων και στους υποστηρικτές της ανάγκης μίας στρατηγικής ενίσχυσής τους σε όλα τα επίπεδα. Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, κατονόμασε, μάλιστα, τους Κούρδους ως δεύτερη, μετά τον επίσημο συριακό στρατό, υπαρκτή δύναμη στον απαραίτητο χερσαίο αγώνα κατά του ISIS, που οι ρώσοι άρχισαν επίμονα να αποκαλούν Daesh, υιοθετώντας με τη σειρά τους την «ενοχλητική» αυτή ονομασία για τους τζιχαντιστές.
Την ίδια στιγμή, υλοποιώντας το προεδρικό διάταγμα Πούτιν, η ρωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε οικονομικά και πολιτικά αντίποινα, που ξεκινούν από την απαγόρευση εισαγωγών μίας σειράς αγροτικών προϊόντων και των τουριστικών πτήσεων προς την Τουρκία και καταλήγουν στην ανάκληση των ρώσων φοιτητών που σπουδάζουν με διακρατικά προγράμματα σε τουρκικά πανεπιστήμια.
Τα ρωσικά ΜΕΕ κρατούν όλο το τελευταίο διάστημα ψηλά τους τόνους στην «αποδόμηση» τόσο της προσωπικότητας του ίδιου του Ερντογάν και μελών της οικογενείας του, που συνεργάζονται… λαθρεμπορικά και περιθάλπουν αιμοσταγείς τρομοκράτες, όσο και της αμφιλεγόμενης ρωσοτουρκικής προσέγγισης των τελευταίων ετών, έστω κι αν ο ίδιος ο Πούτιν δηλώνει ότι λυπάται για την κατάρρευση όσων χτίστηκαν με πολύ κόπο.
Χαρακτηριστική είναι η εκτενής συζήτηση των «παρενοχλήσεων» σε ρωσικά πολεμικά πλοία από τουρκικά υποβρύχια καθ’ όλη τη διαδρομή τους ως την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά ειδικά εντός των Στενών Βοσπόρου και Δαρδανελλίων, με τους ρώσους αξιωματούχους να σπεύδουν να προειδοποιήσουν την Άγκυρα ότι το Κρεμλίνο θεωρεί αδιαπραγμάτευτη και απαραβίαστη τη Συνθήκη του Μοντρέ και «παιχνίδι με τη φωτιά» κάθε σκέψη για περιορισμό ή αποκλεισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας των ρωσικών πλοίων. Πηγές στο ρωσικό ναυτικό διέψευσαν ότι υπήρξε οποιοδήποτε «κλείσιμο» των Στενών, αλλά περιέγραψαν τα «καψώνια» με τη μορφή κωλυσσιεργίας, πολύωρων καθυστερήσεων ξαφνικής εμφάνισης «ασκούμενων» υποβρυχίων στην πορεία των ρωσικών πολεμικών, προσφέροντας έδαφος σε έγκριτους ρώσους διεθνολόγους, που θεωρούν δεδομένο ότι η Ρωσία πρέπει να απαντήσει και στρατιωτικά στις τουρκικές προκλήσεις.
Τα ρωσικά ΜΜΕ έχουν φιλοξενήσει το τελευταίο διάστημα και πολύ πιο «εξωτικές» απόψεις, όπως εκείνη του υπερεθνικιστή Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι, ο οποίος πότε ζητά να διατάξει η Πούτιν την ρίψη… ατομικής βόμβας(!) στην Κωνσταντινούπολη και πότε να υποχρεωθούν οι τούρκοι δια του διαμελισμού της χώρας τους να επιστρέψουν στην κοιτίδα τους την… Τουρκμενία.
Ψύχραιμη «αρκούδα»
Μπορεί, βέβαια, λίγοι να παίρνουν στα σοβαρά τις «κορόνες» Ζιρινόφσκι, ο τελευταίος όμως έχει κατοχυρώσει τον θεσμικό ρόλο του «ακραίου πολιτικού κλόουν», που βοηθά τον πρόεδρο Πούτιν όχι μόνο να είναι, αλλά και να μοιάζει πάντα μετριοπαθής «πατέρας του έθνους» και διερμηνευτής της «μέσης πραγματιστικής γραμμής».
Από την άποψη αυτή εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η ομολογία Πούτιν ότι πολλά από τα αντιτουρκικά μέτρα που λαμβάνονται σήμερα «είχαν ωριμάσει από καιρό», καθώς, μέσω των μυστικών υπηρεσιών αλλά και επίσημων καναλιών, είχε επανειλημμένως διαβιβασθεί στην Άγκυρα το αγωνιώδες μήνυμα της Μόσχας ότι ένοπλοι ισλαμιστές που επιχειρούν να βάλουν «φωτιά» στον ρωσικό Βόρειο Καύκασο και σε άλλες περιοχές της πρώην ΕΣΣΔ βρίσκουν καταφύγιο στην Τουρκία.
«Δεν συναντήσαμε φιλική ανταπόκριση στις ανησυχίες μας», είπε ο πρόεδρος Πούτιν, ο οποίος σημείωσε το «περίεργο φαινόμενο» οι ένοπλοι αυτοί να διαμένουν στην Τουρκία υπό την προστασία μυστικών υπηρεσιών και υπηρεσιών ασφαλείας και να κινούνται ανενόχλητοι, αξιοποιώντας την κατάργηση της βίζας μεταξύ των δύο χωρών, η οποία επανεισάγεται από 1ης Ιανουαρίου.
Πολλοί σχολιαστές θυμήθηκαν και τις συχνές αναφορές των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών σε ευρήματα που αποδείκνυαν εμπλοκή του τουρκικού κράτους, τόσο σε αυτονομιστική δράση στον Καύκασο όσο και σε τρομοκρατικές ενέργειες, οι οποίες όμως για πολλά χρόνια προτιμήθηκε να παραμεριστούν για να μην πληγεί η όντως εντυπωσιακή προσέγγιση των δύο χωρών.
Πλανώνται, πάντως, πλάνην οικτράν όσοι πιστεύουν ότι ο «βρασμός» στις ρωσοτουρκικές σχέσεις θα οδηγήσει απαραίτητα και σύντομα σε ενσυνείδητη θερμή εμπλοκή της Ρωσίας σε νέες πολεμικές ενέργειες. Το Κρεμλίνο κατανοεί πολύ καλά ότι οι μόνοι που έχουν συμφέρον από έναν μεγάλο τοπικό και ενδεχομένως πολύ περισσότερο από έναν παγκόσμιο πόλεμο, η συζήτηση για τον οποίο είναι υπαρκτή στη ρωσική κοινωνία, είναι ακριβώς εκείνοι οι αμερικανικοί μηχανισμοί οι οποίοι ζουν και αναπαράγονται από την παραγωγή και το εμπόριο όπλων, από τη διασπορά του γεωπολιτικού «χάους» σε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας. Γι αυτό και η αναμενόμενη «εκδίκηση» για τον ρώσο πιλότο και την πρόκληση Ερντογάν θα έχει διάρκεια και πολλαπλάσιες βασανιστικές κατά τον σχεδιασμό τους συνέπειες για τον ίδιο και την τουρκική ελίτ.
Στενοί συνεργάτες και συνομιλητές του Βλαντιμίρ Πο΄τιν θέλουν να πιστεύουν ότι «η ίδια η πορεία της ιστορίας, η λογική των γεγονότων και οι νόμοι της γεωπολιτικής εργάζονται υπέρ μας, ο κόσμος ήδη αλλάζει», επομένως η Ρωσία έχει κάθε λόγο να αντιστέκεται σε όσους σπεύδουν –καλοπροαίρετα ή μη- να την παρασύρουν σε μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις, απορώντας γιατί ο Πούτιν δεν έφτασε στην Τιφλίδα ή στο Κίεβο ή γιατί το Κρεμλίνο δεν απαντά με ισοδύναμο χτύπημα στον Ερντογάν.
Η κυρίαρχη ομάδα σκέψης περί τον ρώσο ηγέτη κατανοεί πλήρως ότι η αμερικανική πολιτική ανάσχεσης της Μόσχας θα μπορούσε να σχεδιάζει για τη Ρωσία μία «μεγάλη Ουκρανία» στο έδαφος Συρίας – Τουρκίας, όπως σχεδίασε και μία «μεγάλη Τσετσενία» στο Ντονμπάς της Ανατολικής Ουκρανίας, όταν το «παιχνίδι» χάθηκε εντελώς στον Καύκασο.
Στο πλαίσιο αυτό, οι σύμβουλοι του Πούτιν προσπαθούν να ελιχθούν ανάμεσα στην ανάγκη να υπερασπιστούν την αξιοπρέπεια της ανερχόμενης Ρωσίας και να διασφαλίσουν τις -κατά το δυνατόν- ευνοϊκότερες συνθήκες της μελλοντικής της ανάπτυξης, διασώζοντας εαυτούς από τους δαίμονες που κατατρύχουν την ιστορία της.
Μακάρι να έχουν πέσει μέσα στους υπολογισμούς τους…
Πηγή περιοδικό «Επίκαιρα», τεύχος 317
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Το Κρεμλίνο φαίνεται πως κόβει οριστικά τις γέφυρες με το καθεστώς Ερντογάν, προσπαθώντας με επιχειρήματα και αποδείξεις να το «εκθέσει» ανεπανόρθωτα στα μάτια των δυτικών «εταίρων» ως απευθείας αγοραστή και διακινητή στις διεθνείς αγορές λαθραίου πετρελαίου από το λεγόμενο Ισλαμικό Κράτος. Είτε πιστεύει είτε δεν πιστεύει στη δέουσα αντίδραση της Δύσης ο Βλαντιμίρ Πούτιν, το βέβαιο είναι ότι μοιάζει απίθανο να ξανασφίξει το χέρι του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν…
«Έχουμε κάθε λόγο να θεωρούμε ότι η απόφαση να καταρριφθεί το αεροσκάφος μας προέκυψε από την επιθυμία να κατοχυρωθεί η ασφάλεια αυτών των οδών μεταφοράς πετρελαίου στο έδαφος της Τουρκίας, στα λιμάνια όπου φορτώνεται σε τάνκερ και η υπεράσπιση των Τουρκομάνων είναι απλώς η πρόφαση»,ανέφερε σε μία από τις πλέον κατηγορηματικές δηλώσεις του ο Πούτιν, επιμένοντας ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί ευρεία συμμαχία στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας
«όσο κάποιος χρησιμοποιεί μέρος των τρομοκρατικών οργανώσεων για την επίτευξη πρόσκαιρων πολιτικών σκοπών, όσο δεν υλοποιούνται τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας για τη διακοπή της πώλησης πετρελαίου που εξορύσσουν παράνομα τρομοκράτες, έργων τέχνης κ.λ.π.»Σε τι άραγε, υπολογίζει η Μόσχα και «τραβάει το σκοινί»; Γνωρίζει ίσως κάτι περισσότερο κι από τον ίδιο τον Ερντογάν από τις παρασκηνιακές αλλά και τις επίσημες διαβουλεύσεις με Ισραήλ, ΗΠΑ, κύκλους εντός του τουρκικού στρατού; Ο πρόεδρος Πούτιν, πάντως, όχι μόνο απέφυγε να συναντήσει τον τούρκο ομόλογό του στη Διάσκεψη για το Κλίμα στο Παρίσι, αλλά απέκλεισε, μάλιστα, μέσω συνεργατών του κα κάθε δυνατότητα τηλεφωνικής επικοινωνίας το επόμενο διάστημα, όπως και τις συμβουλές μεσολαβητών, όπως του προέδρου του Καζακστάν, Νουρσουλτάν Ναζαρμπάεφ, την παρέμβαση του οποίου ζήτησε ο ίδιος ο Ερντογάν. Φρόντισε δε να συναντηθεί με τον ορκισμένο εχθρό του τούρκου ηγέτη και πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, που έστειλε εν μέσω ρωσοτουρκικής κρίσης κι άλλα μηνύματα «αλληλεγγύης» στη Μόσχα, θυμίζοντας ότι τα αεροσκάφη φιλικών χωρών δεν καταρρίπτονται, και δη απροειδοποίητα, ακόμη κι όταν παραβιάζουν τον εθνικό εναέριο χώρο γείτονος χώρας.
Επισήμως, ο ρώσος πρόεδρος διακήρυξε ότι η πολιτική τύχη του Ερντογάν είναι υπόθεση του τουρκικού λαού και δεν αφορά τη Μόσχα, όμως συνεργάτες του αναφέρονται συχνά στην οργή που προκαλεί στους τούρκους επιχειρηματίες η πολιτική της σύγκρουσης με τη Μόσχα. Σημειωτέον δε ότι «κομβικές» εκπομπές στα ρωσικά τηλεοπτικά δίκτυα δίνουν τεράστιο χώρο προβολής στις θέσεις των Κούρδων και στους υποστηρικτές της ανάγκης μίας στρατηγικής ενίσχυσής τους σε όλα τα επίπεδα. Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, κατονόμασε, μάλιστα, τους Κούρδους ως δεύτερη, μετά τον επίσημο συριακό στρατό, υπαρκτή δύναμη στον απαραίτητο χερσαίο αγώνα κατά του ISIS, που οι ρώσοι άρχισαν επίμονα να αποκαλούν Daesh, υιοθετώντας με τη σειρά τους την «ενοχλητική» αυτή ονομασία για τους τζιχαντιστές.
Την ίδια στιγμή, υλοποιώντας το προεδρικό διάταγμα Πούτιν, η ρωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε οικονομικά και πολιτικά αντίποινα, που ξεκινούν από την απαγόρευση εισαγωγών μίας σειράς αγροτικών προϊόντων και των τουριστικών πτήσεων προς την Τουρκία και καταλήγουν στην ανάκληση των ρώσων φοιτητών που σπουδάζουν με διακρατικά προγράμματα σε τουρκικά πανεπιστήμια.
Τα ρωσικά ΜΕΕ κρατούν όλο το τελευταίο διάστημα ψηλά τους τόνους στην «αποδόμηση» τόσο της προσωπικότητας του ίδιου του Ερντογάν και μελών της οικογενείας του, που συνεργάζονται… λαθρεμπορικά και περιθάλπουν αιμοσταγείς τρομοκράτες, όσο και της αμφιλεγόμενης ρωσοτουρκικής προσέγγισης των τελευταίων ετών, έστω κι αν ο ίδιος ο Πούτιν δηλώνει ότι λυπάται για την κατάρρευση όσων χτίστηκαν με πολύ κόπο.
Χαρακτηριστική είναι η εκτενής συζήτηση των «παρενοχλήσεων» σε ρωσικά πολεμικά πλοία από τουρκικά υποβρύχια καθ’ όλη τη διαδρομή τους ως την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά ειδικά εντός των Στενών Βοσπόρου και Δαρδανελλίων, με τους ρώσους αξιωματούχους να σπεύδουν να προειδοποιήσουν την Άγκυρα ότι το Κρεμλίνο θεωρεί αδιαπραγμάτευτη και απαραβίαστη τη Συνθήκη του Μοντρέ και «παιχνίδι με τη φωτιά» κάθε σκέψη για περιορισμό ή αποκλεισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας των ρωσικών πλοίων. Πηγές στο ρωσικό ναυτικό διέψευσαν ότι υπήρξε οποιοδήποτε «κλείσιμο» των Στενών, αλλά περιέγραψαν τα «καψώνια» με τη μορφή κωλυσσιεργίας, πολύωρων καθυστερήσεων ξαφνικής εμφάνισης «ασκούμενων» υποβρυχίων στην πορεία των ρωσικών πολεμικών, προσφέροντας έδαφος σε έγκριτους ρώσους διεθνολόγους, που θεωρούν δεδομένο ότι η Ρωσία πρέπει να απαντήσει και στρατιωτικά στις τουρκικές προκλήσεις.
Τα ρωσικά ΜΜΕ έχουν φιλοξενήσει το τελευταίο διάστημα και πολύ πιο «εξωτικές» απόψεις, όπως εκείνη του υπερεθνικιστή Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι, ο οποίος πότε ζητά να διατάξει η Πούτιν την ρίψη… ατομικής βόμβας(!) στην Κωνσταντινούπολη και πότε να υποχρεωθούν οι τούρκοι δια του διαμελισμού της χώρας τους να επιστρέψουν στην κοιτίδα τους την… Τουρκμενία.
Ψύχραιμη «αρκούδα»
Μπορεί, βέβαια, λίγοι να παίρνουν στα σοβαρά τις «κορόνες» Ζιρινόφσκι, ο τελευταίος όμως έχει κατοχυρώσει τον θεσμικό ρόλο του «ακραίου πολιτικού κλόουν», που βοηθά τον πρόεδρο Πούτιν όχι μόνο να είναι, αλλά και να μοιάζει πάντα μετριοπαθής «πατέρας του έθνους» και διερμηνευτής της «μέσης πραγματιστικής γραμμής».
Από την άποψη αυτή εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η ομολογία Πούτιν ότι πολλά από τα αντιτουρκικά μέτρα που λαμβάνονται σήμερα «είχαν ωριμάσει από καιρό», καθώς, μέσω των μυστικών υπηρεσιών αλλά και επίσημων καναλιών, είχε επανειλημμένως διαβιβασθεί στην Άγκυρα το αγωνιώδες μήνυμα της Μόσχας ότι ένοπλοι ισλαμιστές που επιχειρούν να βάλουν «φωτιά» στον ρωσικό Βόρειο Καύκασο και σε άλλες περιοχές της πρώην ΕΣΣΔ βρίσκουν καταφύγιο στην Τουρκία.
«Δεν συναντήσαμε φιλική ανταπόκριση στις ανησυχίες μας», είπε ο πρόεδρος Πούτιν, ο οποίος σημείωσε το «περίεργο φαινόμενο» οι ένοπλοι αυτοί να διαμένουν στην Τουρκία υπό την προστασία μυστικών υπηρεσιών και υπηρεσιών ασφαλείας και να κινούνται ανενόχλητοι, αξιοποιώντας την κατάργηση της βίζας μεταξύ των δύο χωρών, η οποία επανεισάγεται από 1ης Ιανουαρίου.
Πολλοί σχολιαστές θυμήθηκαν και τις συχνές αναφορές των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών σε ευρήματα που αποδείκνυαν εμπλοκή του τουρκικού κράτους, τόσο σε αυτονομιστική δράση στον Καύκασο όσο και σε τρομοκρατικές ενέργειες, οι οποίες όμως για πολλά χρόνια προτιμήθηκε να παραμεριστούν για να μην πληγεί η όντως εντυπωσιακή προσέγγιση των δύο χωρών.
Πλανώνται, πάντως, πλάνην οικτράν όσοι πιστεύουν ότι ο «βρασμός» στις ρωσοτουρκικές σχέσεις θα οδηγήσει απαραίτητα και σύντομα σε ενσυνείδητη θερμή εμπλοκή της Ρωσίας σε νέες πολεμικές ενέργειες. Το Κρεμλίνο κατανοεί πολύ καλά ότι οι μόνοι που έχουν συμφέρον από έναν μεγάλο τοπικό και ενδεχομένως πολύ περισσότερο από έναν παγκόσμιο πόλεμο, η συζήτηση για τον οποίο είναι υπαρκτή στη ρωσική κοινωνία, είναι ακριβώς εκείνοι οι αμερικανικοί μηχανισμοί οι οποίοι ζουν και αναπαράγονται από την παραγωγή και το εμπόριο όπλων, από τη διασπορά του γεωπολιτικού «χάους» σε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας. Γι αυτό και η αναμενόμενη «εκδίκηση» για τον ρώσο πιλότο και την πρόκληση Ερντογάν θα έχει διάρκεια και πολλαπλάσιες βασανιστικές κατά τον σχεδιασμό τους συνέπειες για τον ίδιο και την τουρκική ελίτ.
Στενοί συνεργάτες και συνομιλητές του Βλαντιμίρ Πο΄τιν θέλουν να πιστεύουν ότι «η ίδια η πορεία της ιστορίας, η λογική των γεγονότων και οι νόμοι της γεωπολιτικής εργάζονται υπέρ μας, ο κόσμος ήδη αλλάζει», επομένως η Ρωσία έχει κάθε λόγο να αντιστέκεται σε όσους σπεύδουν –καλοπροαίρετα ή μη- να την παρασύρουν σε μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις, απορώντας γιατί ο Πούτιν δεν έφτασε στην Τιφλίδα ή στο Κίεβο ή γιατί το Κρεμλίνο δεν απαντά με ισοδύναμο χτύπημα στον Ερντογάν.
Η κυρίαρχη ομάδα σκέψης περί τον ρώσο ηγέτη κατανοεί πλήρως ότι η αμερικανική πολιτική ανάσχεσης της Μόσχας θα μπορούσε να σχεδιάζει για τη Ρωσία μία «μεγάλη Ουκρανία» στο έδαφος Συρίας – Τουρκίας, όπως σχεδίασε και μία «μεγάλη Τσετσενία» στο Ντονμπάς της Ανατολικής Ουκρανίας, όταν το «παιχνίδι» χάθηκε εντελώς στον Καύκασο.
Στο πλαίσιο αυτό, οι σύμβουλοι του Πούτιν προσπαθούν να ελιχθούν ανάμεσα στην ανάγκη να υπερασπιστούν την αξιοπρέπεια της ανερχόμενης Ρωσίας και να διασφαλίσουν τις -κατά το δυνατόν- ευνοϊκότερες συνθήκες της μελλοντικής της ανάπτυξης, διασώζοντας εαυτούς από τους δαίμονες που κατατρύχουν την ιστορία της.
Μακάρι να έχουν πέσει μέσα στους υπολογισμούς τους…
Πηγή περιοδικό «Επίκαιρα», τεύχος 317
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου