Πολιτική κρίση στην Τουρκία, «πυρετός» (και) στο Αιγαίο

Tweet

Του Γιώργου Παυλόπουλου

Σε δύο εβδομάδες, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης θα αποκτήσει νέο πρόεδρο και η Τουρκία νέο πρωθυπουργό. Το έκτακτο συνέδριο του ΑΚΡ που θα πραγματοποιηθεί στις 22 Μαΐου θα επισημοποιήσει, εκτός απροόπτου, την καρατόμηση ενός ακόμη ανθρώπου που λειτούργησε ως το «δεξί χέρι» του Ταγίπ Ερντογάν, του Αχμέτ Νταβούτογλου -ο οποίος θα έχει ουσιαστικά την τύχη του προκατόχου του στη συγκεκριμένη θέση, του Αμπντουλάχ Γκιουλ.
Βεβαίως, στις χθεσινές του δηλώσεις, ο Νταβούτογλου άφησε μια «χαραμάδα» ελπίδας στην περίπτωση που, όπως είπε, επιτευχθεί μέχρι τότε κάποια συμφωνία σε επίπεδο κορυφής.
Σε κάθε περίπτωση, καθίσταται πλέον φανερό ότι η Τουρκία βυθίζεται σταδιακά σε μια επικίνδυνη πολιτική κρίση, με άδηλη κατάληξη. Ο σύγχρονος «σουλτάνος», αντιμέτωπος με μια σειρά προκλήσεις εντός και εκτός συνόρων και έχοντας ποντάρει τα ρέστα του και την πολιτική του επιβίωση και υστεροφημία σε κινήσεις υψηλού ρίσκου, καλείται να αντιμετωπίσει το τσουνάμι ουσιαστικά χωρίς να έχει στο πλευρό του ισχυρούς συμμάχους. Έτσι, είτε θα επωμιστεί εξ ολοκλήρου το τεράστιο κόστος και θα καταρρεύσει, είτε (το πιο απίθανο σενάριο) θα καρπωθεί μόνος αυτός τις δάφνες της επιτυχίας.
Η αλήθεια είναι ότι ακόμη και τώρα, ο Ερντογάν εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά δημοφιλής σε μεγάλα τμήματα της τουρκικής κοινωνίας, ενώ έχει εκμεταλλευτεί άριστα τη στρατηγική θέση της χώρας του απέναντι στους εταίρους της. Η συμφωνία με την Ε.Ε. για το προσφυγικό και ειδικά η στάση της Γερμανίας και της Άγκελα Μέρκελ αποδεικνύουν του λόγου το αληθές, ενώ ακόμη και οι Αμερικανοί, οι οποίοι πνέουν μένεα εναντίον του, δεν τολμούν να του τραβήξουν το χαλί κάτω από τα πόδια -ειδικά μετά και τη σύγκρουση την οποία ο ίδιος προκάλεσε με τη Ρωσία.
Να φύγει από τη μέση

Ωστόσο, είναι κρυφό μυστικό ότι οι πάντες θα προτιμούσαν ο Ερντογάν να έφευγε από τη μέση, θεωρώντας τον ως μέρος του προβλήματος και όχι της όποιας λύσης του. Κι αυτός, με τη σειρά του, έχει ξεκαθαρίσει πως δεν έχει καμία πρόθεση συνθηκολόγησης, κάτι που σημαίνει πως το επόμενο διάστημα όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά -ακόμη και αυτό ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος. Οι ισορροπίες είναι εξαιρετικά λεπτές και όλες οι πλευρές δεν θα διστάσουν να αξιοποιήσουν κάθε όπλο που έχουν στη διάθεσή τους. Ουσιαστικά, δεν αποκλείεται να επανέλθουμε στην πρώτη περίοδο μετά την ανάληψη της κυβερνητικής εξουσίας από το ΑΚΡ, όταν οι στρατηγοί είχαν σχεδιάσει την προβοκάτσια με κωδικό «Επιχείρηση Βαριοπούλα» -η οποία, όπως είναι γνωστό, περιλάμβανε και την πρόκληση ενός «θερμού επεισοδίου» στο Αιγαίο.Οι ενδείξεις του τελευταίου διαστήματος συνάδουν με αυτή την εκτίμηση. Τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη και τα πολεμικά πλοία επιδεικνύουν εδώ και εβδομάδες έντονη δραστηριότητα, με σαφώς επιθετικούς τόνους, σε όλες τις περιοχές του αρχιπελάγους τις οποίες θεωρούν «γκρίζες ζώνες». Το αποτέλεσμα είναι να έχει σημάνει συναγερμός στην Αθήνα, τόσο στην κυβέρνηση όσο και στο γενικό επιτελείο, όπου η ανησυχία για κάποια «εμπλοκή» με απρόβλεπτες συνέπειες έχει ενταθεί σημαντικά.
ΑΧΜΕΤ ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ

Ένας «στρατηγός» της διπλωματίαςΟ Αχμέτ Νταβούτογλου υπήρξε κορυφαίος σύμβουλος του Ταγίπ Ερντογάν στο πρώτο μισό της κυριαρχίας του ΑΚΡ, από το 2003 ως το 2009. Θεωρήθηκε ως ο «εγκέφαλος» της φιλόδοξης εξωτερικής πολιτικής που ακολούθησε η Άγκυρα, στρέφοντας την προσοχή της κυρίως προς Ανατολάς. Μάλιστα, στη συνέχεια ανέλαβε να την υλοποιήσει ο ίδιος, αρχικά ως υπουργός Εξωτερικών (2009-2014) και, στη συνέχεια, από τη θέση του πρωθυπουργού, όπου βρέθηκε μετά την εκλογή του Ερντογάν στην προεδρία. Ωστόσο, η πρόθεση του τελευταίου να αποκτήσει υπέρμετρες αρμοδιότητες, μέσω της συνταγματικής μεταρρύθμισης, καθιστώντας τη θέση του πρωθυπουργού διακοσμητική επί της ουσίας, αποτέλεσε την αφορμή για τη ρήξη στις σχέσεις των δύο πολιτικών.
ΑΜΠΝΤΟΥΛΑΧ ΓΚΙΟΥΛ

Το έμπιστο «Χέρι» του «σουλτάνου»Ο Αμπντουλάχ Γκιουλ ήταν ο άνθρωπος που στήριξε αποφασιστικά τον Ερντογάν μέχρι να εδραιώσει την εξουσία του. Μετά τη νίκη του ΑΚΡ, το 2002, ανέλαβε την πρωθυπουργία για ένα πεντάμηνο (ως τον Μάρτιο του 2003), καθώς ο ηγέτης του κόμματος ήταν υπόδικος και χρειάστηκαν επαναληπτικές εκλογές για να λάβει θέση στην πολιτική. Από το 2003 ως το 2007 ανέλαβε το νευραλγικό πόστο του υπουργού Εξωτερικών, ενώ στη συνέχεια, με τη στήριξη του Ερντογάν, «άλωσε» την προεδρία της χώρας, διαδεχόμενος τον Αχμέτ Νετσντέτ Σεζέρ. Μετά τη λήξη της θητείας του, το 2014, και με δεδομένη την πρόθεση του Ερντογάν να μεταπηδήσει στην προεδρία, αρνήθηκε να υποβαθμιστεί και επέλεξε να «αποστρατευτεί» πολιτικά -αν και πολλοί θεωρούν προσωρινά...
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ

Ανησυχία στην Ευρώπη για τη συμφωνία με την ΤουρκίαΑνησυχία και αβεβαιότητα επικρατεί στις Βρυξέλλες για την τύχη της συμφωνίας με την Τουρκία για το προσφυγικό, μετά την απομάκρυνση από την πρωθυπουργία του Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος υπήρξε πρωτεργάτης της και χειρίστηκε όλο το πακέτο των διαπραγματεύσεων. «Είναι ακόμη νωρίς να προσδιορίσουμε εάν θα υπάρξουν επιπτώσεις και εάν ναι, τι είδους», δήλωσε χαρακτηριστικά η «υπουργός Εξωτερικών» της Ε.Ε., Φεντερίκα Μογκερίνι, κατά τη διάρκεια επίσκεψής της στο Κόσοβο.
Την ίδια στιγμή, μιλώντας στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, Ευρωπαίος αξιωματούχος χαρακτήρισε την εξέλιξη αυτή ως «άσχημα νέα», ενώ συνάδελφός του εμφανίστηκε κάπως πιο αισιόδοξος, σημειώνοντας πως «η συμφωνία συνήφθη με την Τουρκία και όχι με τον Νταβούτογλου».
Σε κάθε περίπτωση, οι Βρυξέλλες τηρούν επισήμως χαμηλούς τόνους και δείχνουν πως δεν θέλουν να εμπλακούν στις εσωτερικές εξελίξεις στην Τουρκία -γνωρίζοντας, ωστόσο, πως ο Ταγίπ Ερντογάν είναι σαφώς πιο απρόβλεπτος.

 imerisia.gr