Η περιφορά Επιταφίου, σε μειονοτικό χωριό, οι μουσουλμάνοι της Κομοτηνής και ο Σταύρος Θεοδωράκης
Η οδός Ιώνων της Κομοτηνής, επί της οποίας βρίσκεται και λειτουργεί το τουρκικό προξενείο, τέμνεται από τη λιθόστρωτη οδό Εγνατίας. Πρόκειται για μία από τις λίγες μεικτές συνοικίες της πόλης, καθώς νοτίως ζει αμιγώς χριστιανικός πληθυσμός, βορείως μουσουλμανικός. Σε αυτήν την οδό η οποία βρίσκεται κοντά στον Μητροπολιτικό Ναό της Πόλης αλλά και στο εμβληματικό Γενή Τζαμή, έζησα δύο από τα πιο συναρπαστικά χρόνια της ζωής μου. Ετυχε να μετακομίσω εκεί μετά τα δραματικά γεγονότα του 1990, τότε που ένας μουσουλμάνος δολοφόνησε έναν χριστιανό με επακόλουθο την εξέγερση ακραίων εξτρεμιστών και την καταστροφή δεκάδων μειονοτικών καταστημάτων.
Ηταν η εποχή του βουλευτή Σαδίκ ο οποίος έβλεπε τον εαυτό του ως τοπικό Ντενκτάς, διέσπειρε τη διχόνοια και κήρυσσε τον εθνικισμό. Σε αυτά τα δύο χρόνια στη μεικτή συνοικία -τα πνεύματα είχαν ηρεμήσει καθώς μουσουλμάνοι και χριστιανοί συνυπάρχουν από το 1878- είχα την ευκαιρία να ζήσω την καθημερινότητα της συνύπαρξης του Ισλάμ με την Ορθοδοξία. Θέλω να μοιραστώ σήμερα μαζί σας αυτή την εμπειρία, μα πιο πολύ με τον πρόεδρο του Ποταμιού, ο οποίος σήκωσε σκόνη επειδή χριστιανοί τόλμησαν να κάνουν περιφορά Επιταφίου σε μειονοτικό χωριό. Ούτε που κατάλαβε τι συνέβη ο Σταύρος εκεί, θα το εξηγήσω πιο κάτω όμως. Αυτά τα χρόνια είδα τον Δεκαπενταύγουστο μουσουλμάνες να ξεκινάνε πορεία από τη γειτονιά μας για να πάνε πεζές έξω από την πόλη στην Ιερά Μονή Βαθυρύακος (Φατιργιακά), να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας και να ανάψουν λαμπάδα στη χάρη της. Δεν αντελήφθην να εκλαμβάνουν αυτές οι γυναίκες την Ορθοδοξία ως πρόκληση ή ως απειλή για την καθημερινότητά τους. Το αντίθετο. Την είχαν μέσα στην ζωή τους.
Είδα επίσης τις ίδιες γυναίκες να μας χτυπούν την πόρτα για ευχές τα Χριστούγεννα και για κέρασμα το Μπαϊράμι και το Ραμαζάνι. Κάθε απόγευμα η Δέσποινα, ο Θόδωρος, ο Χαλήλ, η Αϊσέ κάθονταν στα σκαλιά της πολυκατοικίας και κουτσομπόλευαν χωρίς να ενοχλούνται επειδή χτυπούσε η καμπάνα της Μητρόπολης ή επειδή ο μουεζίνης έβγαινε στον μιναρέ να καλέσει για προσευχή. Αυτό που κατάλαβα λοιπόν από τους απλούς πολίτες ήταν ότι ανεξάρτητα από φυλή ή καταγωγή ο ένας σεβόταν απολύτως τον Θεό του άλλου.
Τι συνέβη τώρα στον Εχίνο; Σε αυτό το ορεινό Πομακοχώρι δρα μεταξύ των φιλήσυχων κατοίκων ένας σκληρός πυρήνας μειονοτικών εξτρεμιστών, ο οποίος θεωρεί την κοινότητα τμήμα της «τουρκικής επικράτειας» -παλαιότερα είχαν προπηλακίσει συνεργείο του Μανουσάκη που γύριζε σίριαλ για τον έρωτα ενός χριστιανού με μια μουσουλμάνα- και, όταν συμβεί το παραμικρό, αναλαμβάνει δράση. Γι' αυτούς, Σταύρο Θεοδωράκη, η περιφορά του Επιταφίου δεν είναι πράξη παραβίασης της θρησκευτικής ελευθερίας αλλά πράξη αμφισβήτησης της «τουρκικής», όπως την έχουν στο μυαλό τους, «κυριαρχίας». Εχουν την ιδέα ότι η περιοχή είναι αυτόνομη και ότι κάνουν κουμάντο. Είναι γι' αυτό τουλάχιστον ανιστόρητο, εσύ, αρχηγός ελληνικού πολιτικού κόμματος, να πέφτεις σε τέτοια παγίδα και να γίνεσαι ντουντούκα τους.
Ηταν η εποχή του βουλευτή Σαδίκ ο οποίος έβλεπε τον εαυτό του ως τοπικό Ντενκτάς, διέσπειρε τη διχόνοια και κήρυσσε τον εθνικισμό. Σε αυτά τα δύο χρόνια στη μεικτή συνοικία -τα πνεύματα είχαν ηρεμήσει καθώς μουσουλμάνοι και χριστιανοί συνυπάρχουν από το 1878- είχα την ευκαιρία να ζήσω την καθημερινότητα της συνύπαρξης του Ισλάμ με την Ορθοδοξία. Θέλω να μοιραστώ σήμερα μαζί σας αυτή την εμπειρία, μα πιο πολύ με τον πρόεδρο του Ποταμιού, ο οποίος σήκωσε σκόνη επειδή χριστιανοί τόλμησαν να κάνουν περιφορά Επιταφίου σε μειονοτικό χωριό. Ούτε που κατάλαβε τι συνέβη ο Σταύρος εκεί, θα το εξηγήσω πιο κάτω όμως. Αυτά τα χρόνια είδα τον Δεκαπενταύγουστο μουσουλμάνες να ξεκινάνε πορεία από τη γειτονιά μας για να πάνε πεζές έξω από την πόλη στην Ιερά Μονή Βαθυρύακος (Φατιργιακά), να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας και να ανάψουν λαμπάδα στη χάρη της. Δεν αντελήφθην να εκλαμβάνουν αυτές οι γυναίκες την Ορθοδοξία ως πρόκληση ή ως απειλή για την καθημερινότητά τους. Το αντίθετο. Την είχαν μέσα στην ζωή τους.
Είδα επίσης τις ίδιες γυναίκες να μας χτυπούν την πόρτα για ευχές τα Χριστούγεννα και για κέρασμα το Μπαϊράμι και το Ραμαζάνι. Κάθε απόγευμα η Δέσποινα, ο Θόδωρος, ο Χαλήλ, η Αϊσέ κάθονταν στα σκαλιά της πολυκατοικίας και κουτσομπόλευαν χωρίς να ενοχλούνται επειδή χτυπούσε η καμπάνα της Μητρόπολης ή επειδή ο μουεζίνης έβγαινε στον μιναρέ να καλέσει για προσευχή. Αυτό που κατάλαβα λοιπόν από τους απλούς πολίτες ήταν ότι ανεξάρτητα από φυλή ή καταγωγή ο ένας σεβόταν απολύτως τον Θεό του άλλου.
Τι συνέβη τώρα στον Εχίνο; Σε αυτό το ορεινό Πομακοχώρι δρα μεταξύ των φιλήσυχων κατοίκων ένας σκληρός πυρήνας μειονοτικών εξτρεμιστών, ο οποίος θεωρεί την κοινότητα τμήμα της «τουρκικής επικράτειας» -παλαιότερα είχαν προπηλακίσει συνεργείο του Μανουσάκη που γύριζε σίριαλ για τον έρωτα ενός χριστιανού με μια μουσουλμάνα- και, όταν συμβεί το παραμικρό, αναλαμβάνει δράση. Γι' αυτούς, Σταύρο Θεοδωράκη, η περιφορά του Επιταφίου δεν είναι πράξη παραβίασης της θρησκευτικής ελευθερίας αλλά πράξη αμφισβήτησης της «τουρκικής», όπως την έχουν στο μυαλό τους, «κυριαρχίας». Εχουν την ιδέα ότι η περιοχή είναι αυτόνομη και ότι κάνουν κουμάντο. Είναι γι' αυτό τουλάχιστον ανιστόρητο, εσύ, αρχηγός ελληνικού πολιτικού κόμματος, να πέφτεις σε τέτοια παγίδα και να γίνεσαι ντουντούκα τους.
Μανώλης Κοττάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου