Σε φλεγόμενη ζώνη η Ελλάδα
Γράφει ο Φοίβος Οικονομίδης
Σήμερα η Ελλάδα, παράλληλα με τα δύσκολα οικονομικά της προβλήματα, βρίσκεται σε μία ευρύτερη γεωγραφική περιοχή διάστικτη από δυσεπίλυτα και επικίνδυνα εθνικά ζητήματα, που, θέλει δεν θέλει, πρέπει να την απασχολήσουν σοβαρά.
Από τα σύνορα της Δυτικής Θράκης μέχρι την Ουκρανία η απόσταση δεν είναι πολύ μεγάλη, όπου Ρώσοι και Ουκρανοί βρίσκονται σε πολεμική αντιπαράθεση. Στα βόρεια σύνορά μας η διαμάχη Σέρβων και Αλβανών περί το Κόσοβο δεν έχει λήξει ακόμη και ο ποδοσφαιρικός αγώνας μεταξύ Σερβίας και Αλβανίας στο Βελιγράδι έδειξε τις σοβαρές αντιθέσεις που παραμένουν μεταξύ των δύο λαών.
Αλλά και στη FYROM μόλις που υποκρύπτεται η σλαβοαλβανική διαμάχη. Η ηγεσία τού ενός από τα δύο αλβανικά κόμματα που υπάρχουν στα Σκόπια δήλωσε σχετικά πρόσφατα ότι το νέο κράτος πρέπει να μετασχηματιστεί σε ομοσπονδιακό, περιλαμβάνοντας δύο οντότητες: τη γιουγκοσλαβική Μακεδονία και την Ιλλυρία.
Στην περιοχή της Εγγύς και Μέσης Ανατολής, μια ανάσα από την Ελλάδα, η Συρία και το Ιράκ φλέγονται, η Τουρκία βρίσκεται σε έκρυθμη κατάσταση, ενώ τα προβλήματα της Κύπρου παραμένουν σε επικίνδυνη εκκρεμότητα. Αλλά και η διαμάχη Ισραηλινών - Παλαιστινίων παραμένει σ' επικίνδυνο σημείο, στην κόψη του ξυραφιού.
Σε όλη αυτή την άκρως επικίνδυνη γεωγραφική περιοχή η Ελλάδα διατηρεί βέβαια διπλωματικές σχέσεις με τις αναφερόμενες χώρες, αλλά ο πλέον καλός της σύμμαχος μοιάζει να είναι ο κουρδικός λαός.
«Ειρωνεία»
Η τραγική ειρωνεία είναι ότι η Ελλάδα και οι Κούρδοι βρέθηκαν αντιμέτωποι τότε που θα μπορούσαν να πετύχουν πολλά πράγματα επωφελή και για τους δύο. Αλλα η άγνοια, η ανωριμότητα και των δύο πλευρών δεν το επέτρεψε.
Οι Κούρδοι αρκετές φορές και για διάφορους λόγους βρέθηκαν στο πλευρό των Τούρκων. Τον Αύγουστο του 1514 οι Κούρδοι βοήθησαν τον Σουλτάνο Σελίμ να νικήσει τον Σάχη Ισμαήλ Σαφαβίντ στο Σαλντιράν. Πρώτη φορά εκείνη τη χρονιά, εξήντα περίπου χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, οι γεωγραφικές περιοχές των Κούρδων διαμοιράστηκαν μεταξύ των Περσών και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αργότερα, το κουρδικό κίνημα βρέθηκε αντιμέτωπο με το Ιράν και την Τουρκία.
Μια μεγάλη κουρδική εξέγερση που πραγματοποιήθηκε το 1880, κατάφερε προσωρινά ν' απελευθερώσει μια μεγάλη περιοχή μεταξύ της λίμνης Ουρμιάχ και της λίμνης Βαν. Αλλά οι Κούρδοι νικήθηκαν, τελικά, από τις ενωμένες περσικές και οθωμανικές δυνάμεις.
Η τουρκική ηγετική τάξη προσπαθώντας να εξουδετερώσει το εθνικό αίσθημα των Κούρδων πρόβαλλε την κοινή θρησκευτική καταγωγή. Η διάλυση της ηττημένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου δυνάμωσε τις ελπίδες των Κούρδων πατριωτών για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους. Αλλωστε, μιλάμε για μια πολυάριθμη εθνότητα αφού στις μέρες μας τουλάχιστον 30.000.000 άνθρωποι μιλούν την κουρδική γλώσσα.
Η Συνθήκη των Σεβρών
Η Συνθήκη των Σεβρών στις 10 Αυγούστου 1920 στα άρθρα 62 και 64 προέβλεπε τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου Κουρδιστάν. Η ίδια συνθήκη ήταν θετική και για τις ελληνικές διεκδικήσεις έναντι της Τουρκίας.
Παρ' όλα αυτά, στην ελληνική εκστρατεία κατά των Τούρκων (1919-1922) οι Κούρδοι πείστηκαν από τις υποσχέσεις του Κεμάλ και πολέμησαν κατά των Ελλήνων. Είναι άξιο μελέτης αν η ελληνική πλευρά έκανε οποιαδήποτε ουσιαστική πρόταση προς τους Κούρδους εκείνη την εποχή.
Οπως αναφέρει και ένας πρώην πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων (Ι. Λαυρεντίδης) «θα ήτο βεβαίως εντελώς διάφορος η τύχη του αγώνος εκείνου εάν δεν επολεμούσαν οι Κούρδοι μετά των Τούρκων, εναντίον των Ελλήνων».
Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος άνοιξε νέους δρόμους για το εθνικό κουρδικό κίνημα. Τον Αύγουστο του 1941 οι Σύμμαχοι εισέβαλαν στο Ιράν, γι' αυτό άλλωστε στα τέλη του 1943 σε ασφαλές έδαφος, με τη συμμετοχή των Ρούζβελτ, Τσόρτσιλ και Στάλιν, έγινε εκεί η Διάσκεψη της Τεχεράνης. Η κατάληψη του Ιράν από τους Συμμάχους έδωσε την ευκαιρία για την ανασύνταξη του κουρδικού κινήματος. Μετά το τέλος του πολέμου στις 24 Ιανουαρίου 1946, λίγο πριν αναχωρήσουν τα σοβιετικά στρατεύματα από την Περσία, ανακηρύχτηκε η πρώτη Κουρδική Δημοκρατία που έζησε λιγότερο από ένα χρόνο, αλλά άφησε καλές αναμνήσεις και την ελπίδα ότι ένα ανεξάρτητο κουρδικό κράτος μπορεί να υπάρξει.
Η ΕΣΣΔ
Η Σοβιετική Ενωση για τους δικούς της λόγους είχε αρχίσει να υποστηρίζει το κουρδικό κίνημα. Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφορούνταν ότι οι εξεγερμένοι Κούρδοι κοντά στη σοβιετική Αρμενία, υπό την ηγεσία του μουλά Μουσταφά Μπαρζάνι, έβρισκαν καταφύγιο στην ΕΣΣΔ απειλώντας δύο από τις μεγαλύτερες πετρελαιοφόρες χώρες, το Ιράκ και το Ιράν, και με αναμφισβήτητες συνέπειες στο τουρκικό Κουρδιστάν. Στην κουρδική εξέγερση οι ΗΠΑ έδιναν το χαρακτηρισμό ενός ένοπλου αγώνα «αλά ελληνικά». Τότε οι ΗΠΑ έβλεπαν τους Κούρδους με μισό μάτι αλλά αργότερα άλλαξαν γνώμη.
Η συνεχής αγωνιστική πορεία του κουρδικού κινήματος και η αντοχή του πρόσφεραν στη συνέχεια θετικές προοπτικές. Η πτώση του Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ έδωσε τη δυνατότητα για τη δημιουργία ενός αυτόνομου κουρδικού κράτους και η επίθεση κατά της Συρίας έκανε τον Ασαντ να προσφέρει τη σχετική αυτονομία στις κουρδικές περιοχές της χώρας, όπως είναι το Κομπάνι που αντιστέκεται ηρωικά στην επίθεση των τζιχαντιστών.
Είναι πάντως άξιο προσοχής ότι οι τζιχαντιστές έθεσαν ως έναν από τους κύριους στόχους τους την κατάλυση της αυτονομίας των Κούρδων στο Ιράκ και τη Συρία. Κάτι που ασφαλώς δεν θα έβλεπαν αρνητικά και άλλες δυνάμεις της περιοχής, που τις απασχολεί έντονα το κουρδικό πρόβλημα, όπως είναι η Τουρκία.
Οι Κούρδοι μοιάζουν σήμερα ως ένα ανάχωμα για οποιεσδήποτε εξτρεμιστικές λύσεις στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Πηγή