Τι παίζει με τους Τούρκους στην
κυπριακή ΑΟΖ;
Του Γιώργου Π. Παμπορίδη
Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) αποτελεί μία σχετικά νέα έννοια στο Διεθνές Δίκαιο, που έχει τις ρίζες της στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, του 1982. Μια Σύμβαση που βρήκε καθολική απήχηση σε ολόκληρη την οικουμένη, με πέραν των 160 κρατών να την έχουν επικυρώσει.
Ειδικότερα η έννοια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη βρήκε απήχηση ακόμα και μεταξύ εκείνων των ελαχίστων κρατών που δεν επικύρωσαν την εν λόγω Σύμβαση, καθιστώντας την έτσι αναπόσπαστο μέρος και του Εθιμικού Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Για κακή μας τύχη, αρκετές από αυτές τις ελάχιστες παγκοσμίως χώρες που δεν έχουν επικυρώσει την εν λόγω Σύμβαση βρίσκονται στη δική μας γειτονιά. Σαν να μη μας έφταναν τα προβλήματα που μας μαστίζουν. Από τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, η Ελλάδα, η Κύπρος, ο Λίβανος και η Αίγυπτος έχουν επικυρώσει την Σύμβαση, ενώ η Τουρκία, ο Ισραήλ, η Συρία και η Λιβύη αρνούνται να την επικυρώσουν. Ωστόσο η Τουρκία έχει αποδεχθεί την έννοια της ΑΟΖ, ανακηρύσσοντας δική της Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ και το κράτος του Ισραήλ, με τη συνομολόγηση της οριοθέτησης της ΑΟΖ του με την Κύπρο ενστερνίζεται το γεγονός ότι η έννοια της ΑΟΖ αποτελεί μέρος του Εθιμικού Διεθνούς Δικαίου.
Όταν η Τουρκία προέβαινε στην ανακήρυξη δικής της ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα δεν ανέμενε ότι σε λίγα χρόνια θα έβρισκε μπροστά της τη μικρή Κύπρο να σηκώνει ανάστημα και να ερευνά για υδρογονάνθρακες. Ήταν όμως ήδη αργά. Για άλλη μια φορά η τουρκική εξωτερική πολιτική δεν κατάφερε να αναγνώσει σωστά την εξέλιξη των πραγμάτων και εμφορούμενη από την υπεροψία του ισχυρού (που κακά τα ψέματα της είχε βγει σε καλό στη διένεξή της με την Αθήνα για τα χωρικά ύδατα) περιφρόνησε τις κινήσεις της Λευκωσίας για περιχαράκωση των δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ της.
Ξαφνικά η Άγκυρα αντιλαμβάνεται ότι στερείται νομικών επιχειρημάτων στην περίπτωση της κυπριακής ΑΟΖ. Δεν αντέχει στη λογική ότι η Τουρκία μπορεί να διεκδικεί δικαιώματα σε θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κύπρου. Οι επιτελείς της Άγκυρας λοιπόν επινόησαν ένα εναλλακτικό θεώρημα, πως δεδομένου ότι η Κύπρος ανήκει στις δύο κοινότητες, καμιά δραστηριότητα στην ΑΟΖ δεν μπορεί να γίνεται «μονομερώς» από την ελληνοκυπριακή κοινότητα αποκλειομένων των Τουρκοκυπρίων. Στο Διεθνές Δίκαιο, υποκείμενα δικαίου είναι κυρίως τα κράτη. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να ήταν διαφορετικά. Ως εκ τούτου, στην Κύπρο υπάρχει και λειτουργεί η Κυπριακή Δημοκρατία, που αναγνωρίζεται από όλα τα λοιπά υποκείμενα του Διεθνούς Δικαίου, τα κράτη της υφηλίου και τους διεθνείς οργανισμούς.
Όσο η Άγκυρα και τα ανδρείκελά της στα κατεχόμενα εμμένουν στην εικονική πραγματικότητα που μόνοι τους έχτισαν και μέσα στην οποία μόνοι τους ζουν, θα συνεχίσουν να παραμένουν εγκλωβισμένοι στις αμαρτίες τους. Παραβίασαν κάθε αρχή νομιμότητας εισβάλλοντας στην Κύπρο, και επιζητώντας την κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ίδρυσαν ένα κρατίδιο διά της βίας. Αξιούν δε ολόκληρη η διεθνής κοινότητα να πάψει να αντιλαμβάνεται τα πράγματα όπως έχουν και να υιοθετήσει την οπτική γωνία της Άγκυρας. Αλλά ακόμα και αν αυτό γινόταν ως διά μαγείας, δεν θα μπορούσε να νομιμοποιηθεί το status quo, αφού έτσι όπως έφεραν τα πράγματα, αν περάσουν οι λεγόμενες «πραγματικότητες» του κ. Έρογλου, θα αλλάξουν κάθε έννοια δικαίου στο παγκόσμιο, ανοίγοντας τον ασκό του Αιόλου για κάθε βάρβαρο που επιθυμεί να επιβάλει τη βούλησή του επί κάποιου πιο αδύνατου. Έτσι, λοιπόν, όπως τα έκαναν οι γείτονες μαζί με το «σύνοικο στοιχείο» δεν έχουν καμία ελπίδα νομιμοποίησης των παρανομιών τους παρά μόνο – και αυτό πρέπει να γίνει απόλυτα αντιληπτό – αν εμείς ως οι μόνοι νόμιμοι εκπρόσωποι της Κυπριακής Δημοκρατίας συναινέσουμε και συνδράμουμε την προσπάθειά τους αυτή. Προσοχή, λοιπόν, μην παρασυρθούμε ποτέ από την εικονική πραγματικότητα των νεο-Οθωμανών.