Έξυπνος Πόλεμος
Οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι αφενός ένα από τα πλέον νευραλγικά κομμάτια του κρατικού μηχανισμού από την στιγμή που η αποστολή του είναι η ασφάλεια της χώρας, και αφετέρου ο τομέας που έχει πληγεί σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια από την οικονομική κρίση που έχει πλήξει τη χώρα. Ωστόσο είναι κοινώς αποδεκτό από την εκάστοτε κυβέρνηση πως σε ότι αφορά τις Ένοπλες Δυνάμεις υπάρχει μια λεπτή γραμμή που δεν θα πρέπει να ξεπερασθεί ανεξαρτήτου του λειτουργικού κόστους.
Στο νέο λοιπόν πλαίσιο οι κλάδοι των ΕΔ πρέπει να τα μέσα που διαθέτουν να αποτελούν δύναμης αποτροπής για των οποιοδήποτε αμφισβητήσει την εθνική μας κυριαρχία ανά την επικράτεια. Σε ότι αφορά την ΠΑ που λόγω της φύσης της αποστολής σε καθημερινή βάση απαντά στις τουρκικές προκλήσεις στον ψυχροπολεμικό μέτωπο του Αιγαίου είναι ηλίου φαεινότερο ότι δεν μπορεί να χάνει την μαχητική της ικανότητα ούτε στο ελάχιστο και να βρίσκει τρόπους ώστε να διατηρεί την ικανότητας αποτροπής στο μέγιστο βαθμό…
Γράφει ο Δημήτρης Ι. Μανακανάτας
Πριν αναφερθούμε στους βασικούς τομείς που αναζητά έξυπνες λύσεις η ΠΑ, θα πρέπει να τονίσουνε ότι η οικονομική κρίση και η περιστολή των κονδυλίων σε σχέση με την άμυνα έχει παγκόσμιο χαρακτήρα σε ότι αφορά τις προηγμένες στρατιωτικά χώρες και ειδικά στον αεροπορικό τομέα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η USAF έχει προβεί σε περικοπές της τάξεως του 20% σε γενικό επίπεδο, στο οποίο περιλαμβάνεται απόσυρση αεροσκαφών, αναστολή λειτουργίας μοιρών και περιορισμού του πτητικού έργου. Στο πλαίσιο αυτό ανεστάλη η λειτουργία έξι μοιρών στη νατοϊκή βάση του Aviano στην Ιταλία. Σε ανάλογο πλαίσιο σε άλλο τομέα κινήθηκε και η RAF (ROYAL AIR FORCE) που το 2013 προέβη σε μείωση που αριθμού των εισακτέων που θα εκπαιδευτούν ως χειριστές μαχητικών, από τους 180 που έπαιρνε μέχρι τότε στους 90. Για να γίνει ακόμη πιο συγκεκριμένη η οικονομική κρίση που πλήττει τις ευρωπαϊκές Ένοπλες Δυνάμεις, είναι ενδεικτικό ότι τον Δεκέμβριο του 2014 στην Γαλλία έκλεισαν τα στρατόπεδα από τις 12 Δεκεμβρίου έως τις 5 Ιανουαρίου του 2015 ώστε να εξοικονομηθούν κάποια κονδύλια που θα βελτίωναν τους οικονομικούς δείκτες στο κλείσιμο που έτους, και στην λογική αυτή συμφώνησαν και οι τέσσερις αρχηγοί των επιτελείων των γαλλικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Στο διάστημα λοιπόν 2009-2014 στις ελληνικές ΕΔ ο προϋπολογισμός μειώθηκε κατά μέσω όρο 54% και στην ΠΑ κατά 60%. Παράλληλα όμως έχουν αυξηθεί οι ανάγκες οι ανάγκες του πτητικού έργου διότι ενώ το 2011 και 2012 οι τουρκικές υπερπτήσεις είχαν σταματήσει εντελώς και το 2013 ξεκίνησαν εκ νέου με χαμηλούς ρυθμούς, το 2014 αυξήθηκαν σημαντικά και ήταν όλες εσκεμμένες. Ειδικότερα το 2014 τα συνολικά στοιχεία του έτους έχουν ως εξής:
ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ \ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ \ΟΠΛΙΣΜΕΝΟΙ \ ΕΜΠΛΟΚΕΣ \ΥΠΕΡΠΤΗΣΗ\ΣΥΝΟΛΟ
ΚΕΚ ΕΕΧ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ \ΕΘΝΙΚΟΥ \Α/ΦΩΝ
(ICAO) ΕΔΑΦΟΥΣ
801 2244 145 8 14 1269
801 2244 145 8 14 1269
Το 2015 η χρονιά έκλεισε με σημαντική αύξηση σε σχέση με το προηγούμενο έτος και αναλυτικά ανά μήνα τα στοιχεία έχουν ως εξής:
| 2015 | ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΚΕΚ (ICAO) | ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ ΕΕΧ | ΟΠΛΙΣΜΕΝΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ | ΕΜΠΛΟΚΕΣ | ΥΠΕΡΠΤΗΣΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ | ΣΥΝΟΛΟ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ |
| ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ | 36 | 63 | 10 | 2 | 2 | 79 |
| ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ | 35 | 97 | 11 | 0 | 5 | 84 |
| ΜΑΡΤΙΟΣ | 59 | 210 | 14 | 5 | 3 | 127 |
| ΑΠΡΙΛΙΟΣ | 65 | 173 | 10 | 5 | 2 | 136 |
| ΜΑΪΟΣ | 187 | 362 | 25 | 29 | 5 | 276 |
| ΙΟΥΝΙΟΣ | 66 | 167 | 16 | 14 | 1 | 143 |
| ΙΟΥΛΙΟΣ | 61 | 153 | 10 | 5 | 10 | 111 |
| ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ | 39 | 83 | 5 | 4 | 0 | 73 |
| ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ | 70 | 135 | 8 | 5 | 1 | 87 |
| ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ | 100 | 190 | 12 | 5 | 3 | 118 |
| ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ | 60 | 75 | 6 | 1 | 0 | 80 |
| ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ | 48 | 71 | 6 | 5 | 4 | 70 |
| ΣΥΝΟΛΟ | 826 | 1779 | 133 | 80 | 36 | 1384 |
Σε ότι αφορά το 2016 που διανύουμε έχουν καταγραφή για το πρώτο τρίμηνο συνολικά 213 παραβάσεις των Κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας (Κ.Ε.Κ), 328 παραβιάσεις Εθνικού Εναέριου Χώρου (Ε.Ε.Χ), 3 υπερπτήσεις εθνικού εδάφους, τις οποίες πραγματοποίησαν συνολικά 266 τουρκικά αεροσκάφη εκ των οποίων 19 σχηματισμοί αποτελούταν από οπλισμένα αεροσκάφη.
Βάσει της πάγιας ελληνικής τακτικής όλα τα εχθρικά αεροσκάφη αναγνωρίστηκαν και αναχαιτίστηκαν σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες, κατά πάγια πρακτική και στο πλαίσιο αυτό το πρώτο τρίμηνο έχουν καταγραφεί 14 εμπλοκές.
Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί ότι την προηγούμενη εβδομάδα για τέσσερις συνεχόμενες ημέρες πραγματοποιήθηκαν υπερπτήσεις εθνικού εδάφους, κάτι που σίγουρα δεικνύει μια αλλαγή στην ένταση και το είδος της τουρκικής προκλητικότητας με ότι αυτό συνεπάγεται και σε επίπεδο αντιμετώπισης του προβλήματος σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής.
Υπενθυμίζεται επίσης ότι από το 2012 η τουρκική πλευρά έχει ανακοινώσει δραματική αύξηση των αμυντικών προγραμμάτων που αφορούν την εξέλιξη νέας γενιάς μη επανδρωμένων αεροσκαφών Remotely Piloted Aircraft Systems (RPAS). Αντιλαμβάνεται λοιπόν και ο πλέον αδαής ότι η ΠΑ πρέπει να βρει εναλλακτικούς τρόπους ώστε να συνεχίσει να αποτελεί ικανή δύναμη αποτροπής.
Η προσαρμογή της επιχειρησιακής σχεδίασης στα νέα δεδομένα ήταν αναπόφευκτη μετά την μείωση του προϋπολογισμού της ΠΑ από τα περίπου 470 στην αρχή της κρίσης στα 176 του 2015 και με αμφίβολο το που θα «καθίσει η μπίλια» για το τρέχων από την στιγμή που όλα είναι στο αέρα έως ότου ολοκληρωθεί η αξιολόγηση από του θεσμούς. Διότι το φλέγον ζήτημα είναι τι μπορεί να εκταμιευθεί και όχι τι έχει προβλεφθεί. Σε κάθε περίπτωση, πρακτικά αυτό σημαίνει ότι στο άμεσο μέλλον δεν προβλέπεται αγορά νέων μαχητικών, το οποίο ουσιαστικά στον τομέα των μαχητικών οδηγεί στο ότι η αναβάθμιση του στόλου των F-16 και των Mirage -2000 είναι μονόδρομος.
Επίσης η αλλαγή οδηγεί και στην αλλαγή της επιχειρησιακής εκπαίδευσης όπως για παράδειγμα, για την ίδια αποστολή που στο παρελθόν θα απαιτούνταν μια τετράδα αεροσκαφών με συμβατικές βόμβες ελευθέρας πτώσεων τώρα μπορεί να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα με ένα αεροσκάφος που φέρει ένα ειδικό όπλο. Επιπρόσθετα σε ότι αφορά την δομή ΠΑ έχει ξεκινήσει ένα ρεαλιστικό μοντέλο συγκέντρωσης των δυνάμεων για μείωση των δαπανών όπως έγινε για παράδειγμα με την 126 ΣΜ στο Ηράκλειο η οποία ανέστειλε την λειτουργία αλλά ουσιαστικά αφορά μόνο το διοικητικό και όχι το επιχειρησιακό κομμάτι εφόσον στις εγκαταστάσεις στεγάζεται και συνεχίζει την λειτουργίας της η 11η Μοίρα Κατευθυνόμενων Βλημάτων.
Όσον αφορά τις έξυπνες προμήθειες ένας τομέας που εστιάζει η ΠΑ είναι τα RPAS και τα ραντάρ αποκάλυψης αεροσκαφών χαμηλής παρατηρησιμότητας (stealth). Για παράδειγμα ένα τέτοιο ραντάρ παρουσιάσθηκε στην περσινή διεθνή αεροδιαστημική έκθεση Paris Air Show και αφορά ένα νέο ραντάρ με κεραία ενεργού ηλεκτρονικής σάρωσης (AESA: Active Electronically Scanned Array) που εκπέμπει σε υπερυψηλές συχνότητες (UHF) και έχει σχεδιαστεί για την έρευνα, εντοπισμό και ιχνηλάτηση εναέριων στόχων συμπεριλαμβανομένων αεροσκαφών χαμηλής παρατηρησιμότητας (stealth), βλημάτων, μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAV) και τακτικών βαλλιστικών βλημάτων σε πολύ μεγάλη απόσταση προσφέροντας με αυτό τον τρόπο κρίσιμη επιχειρησιακά έγκαιρη προειδοποίηση. Το νέο ραντάρ αποτελεί μέλος μίας οικογένειας UHF ραντάρ που ονομάζεται ULTRA και η οποία έχει αναπτυχθεί από την ELTA Systems Group.
Το ραντάρ που έχει τυποποιηθεί από την ELTA ως ELM2090 χρησιμοποιείται για την έγκαιρη προειδοποίηση συμπληρώνοντας λειτουργικά άλλα ραντάρ όπως το Super Green Pine (ELM2080S) και το πολλαπλών λειτουργιών ραντάρ ELM2084 παρέχοντας αυξημένο χρόνο έγκαιρης προειδοποίησης κατά διαφόρων τύπων στόχων συμπεριλαμβανομένων αεροσκαφών χαμηλής παρατηρησιμότητας (stealth) και μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAV) σε αποστάσεις μεγαλύτερες από άλλους αισθητήρες (υπερβαίνουν τα 500 χιλιόμετρα). Από τη στιγμή που οι στόχοι εντοπισθούν τα ίχνη μπορούν να μεταβιβασθούν σε άλλα μέσα που εκτελούν πρόσκτηση και έλεγχο πυρός. Η βασική έκδοση του ραντάρ που έχει τυποποιηθεί ως ULTRA-C1 περιλαμβάνει ένα συγκρότημα AESA με διαστάσεις τρία επί τρία μέτρα και είναι αναρτημένη επί περιστρεφόμενου βάθρου ώστε να παρέχει κάλυψη (360 μοίρων).
Το ULTRA C-1 έχει σχεδιαστεί με δυνατότητα μετεγκατάστασης και αυτόνομης λειτουργίας έρευνας και εντοπισμού σε αποστάσεις μέχρι 500 χιλιόμετρα στην περίπτωση ενός τυπικού μαχητικού. Μία άλλη έκδοση είναι η ULTRA-C6, που περιλαμβάνει έξι συγκροτήματα εκπομπής και ειδικότερα τρεις στοίβες με δύο μονάδες η καθεμία και αφορά την παροχή έγκαιρης προειδοποίησης σε μεγάλες αποστάσεις κατά βαλλιστικών βλημάτων και άλλων εναέριων στόχων αλλά και τον εντοπισμό δορυφόρων. Επιπρόσθετα υπάρχει και η έκδοση ULTRA C-22 που περιλαμβάνει 22 συγκροτήματα εκπομπής και πρόκειται για ένα στρατηγικό σύστημα εντοπισμού και ιχνηλάτησης βαλλιστικών βλημάτων σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. Παρότι οι εκδόσεις C-6 και C-22 προορίζονται για εγκατάσταση σε σταθερές θέσεις, έχουν δυνατότητα αλλαγής γωνίας και κατεύθυνσης με τη βοήθεια περιστρεφόμενων βάσεων.
Ο τομέας που καλύπτουν έχει εύρος 320 μοίρες ενώ το όλο σύστημα έχει σχεδιαστεί βάσει της σπονδυλωτής αρχιτεκτονικής συγκροτημάτων εκπομπής σε υπερυψηλές συχνότητες που παρέχει δυνατότητα σάρωσης σε ευρείς τομείς καθ’ ύψος και κατά διεύθυνση (αζιμούθιο). Επιπρόσθετα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αυτόνομης λειτουργίας ραντάρ έρευνας υποστηρίζοντας όλα τα στρώματα ενός πολυστρωματικού συστήματος αεράμυνας: επιτήρηση αεράμυνας για μεσαίες αποστάσεις, έγκαιρη προειδοποίηση για μεγάλες αποστάσεις και στρατηγική κάλυψη σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, ανάλογα με τις απαιτήσεις του χρήστη. Παρόμοιο σύστημα με το προαναφερθέν αναπτύσσουν και άλλες εταιρίες και είναι σαφές ότι ένα τέτοια σύστημα δίδει τεράστιο πλεονέκτημα σε κάποιων που θα κριθεί να αντιμετωπίσει μια απειλή με αεροσκάφη χαμηλής παρατηρησιμότητας (stealth). Με απλά λόγια ένα τέτοιο σύστημα θα μπορούσε να αποτελέσει πολλαπλασιαστή ισχύος στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, έναντι των 100 νέων μαχητικών χαμηλής παρατηρησιμότητας F-35 που έχει παραγγείλει από την Lockheed Martin η Τουρκία και αναμένει τις πρώτες παραδόσεις περί το 2020. Σημειώνεται ότι το εν λόγο πρόγραμμα παρουσιάζει δυσκολίες και πιθανόν να υπάρξουν σημαντικές καθυστερήσεις ή ακόμη και συρρίκνωση της παραγγελίας, αλλά σε κάθε περίπτωση η ΠΑ θα πρέπει να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει την νέα απειλή και όχι να επαφίεται σε αστάθμητους παράγοντες.
Φυσικά στις άμεσες προτεραιότητες της ΠΑ είναι η αύξηση της διαθεσιμότητας μέσων και οπλικών συστημάτων ενώ θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα προβεί σε αντικατάσταση του γερασμένου στόλου των αεροσκαφών Τ-41D που διαθέτει για το στάδιο της αξιολόγησης των υποψήφιων Ιπταμένων, οι οποίοι συμπληρώνουν συνολικά 19 ώρες πτήσης κατά το πρώτο έτος των σπουδών τους. Το συνολικό πρόγραμμα ύψους του προγράμματος υπολογίζεται στα 4,5 έως 5 εκ. ευρώ στο οποίο θα περιλαμβάνεται εκτός του αεροσκάφους, πρόγραμμα υποστήριξής και εκπαίδευσης στο τεχνικό κομμάτι καθώς και συνολικό σύστημα εκπαίδευσης (προσοµοιωτές αεροσκάφους, σύστηµα προσβολής, λειτουργικό πιλοτήριο, υπολογιστές εκµάθησης των συστηµάτων του αεροσκάφους, βιβλιογραφία κ.α). Φυσικά τόσο οι επιδόσεις όσο και από εξοπλισμός (π.χ glass cockpit) θα πρέπει να ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές της ΠΑ ώστε ο μπορεί να αξιολογείται ο νέος ίκαρος ως μελλοντικός χειριστής μαχητικού αεροσκάφους.
Ενδεικτικά αναφέρεται η USAF για το ίδιο σκοπό αεροσκάφη T-53A, στρατιωτική έκδοση του πολιτικού αεροσκάφους Cirrus SR20, το οποίο είναι εξοπλισμένο με σύστημα ψηφιακών οργάνων, ειδικά ενισχυμένο κλωβό στο πιλοτήριο καθώς και σύστημα ανάκτησης με αλεξίπτωτο που αναπτύσσεται σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης και διασώζει άθικτο το αεροσκάφος. Στην ίδια λογική η Cassidian Aviation Training Services που παρέχει σχετικές υπηρεσίες στη Γαλλική Αεροπορία προμηθεύτηκε αεροσκάφη των εκδόσεων SR20 και SR-22. Σε ότι αφορά την ΠΑ που ήδη έχει εκκινήσει το πρόγραμμα, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον διάφορες εταιρίες ενώ πρόσφατα παρουσιάσθηκε επίσημη παρουσίαση στο ΓΕΑ της ιταλικής εταιρείας Blackshape S.p.A που αφορούσε τους τύπους αεροσκαφών BS160 και ΒS200.
ΚΟΥΡΔΙΣΤΟ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου