Το ευρώ είναι κατά πολλούς το νόμισμα, μέσω του οποίου «θα αναδυθεί από τη στάχτη» ξαφνικά, χωρίς να το περιμένει κανείς, η τέταρτη γερμανική αυτοκρατορία – το 4ο Ράιχ όπως ήδη ορισμένοι φοβούνται.
Η νέα αυτή μεγάλη δύναμη στον πλανήτη θα διεκδικήσει, εφάμιλλα με τις υπόλοιπες (Η.Π.Α., BRICS), την παγκόσμια ηγεμονία – αφού συμπληρωθεί με τα κράτη που ήδη βρίσκονται στην «ουρά αναμονής» (Βουλγαρία, Ρουμανία, Πολωνία, Κροατία, Τσεχία και Ουγγαρία), επεκτεινόμενη στην ευρύτερη περιοχή της Ευρασίας.
Εν τούτοις, η ευρωπαϊκή κρίση χρέους ναι μεν ενίσχυσε σε πολύ μεγάλο βαθμό τη Γερμανία, οικονομικά και πολιτικά, αλλά προκάλεσε σημαντικούς τριγμούς στο οικοδόμημα, με βασικό υπαίτιο την Ελλάδα – αφενός μεν λόγω της πλήρους αποτυχίας του προγράμματος λιτότητας, αφετέρου επειδή είναι η μοναδική χώρα που ένας μεγάλος αριθμός των Πολιτών της, επίσης των πολιτικών κομμάτων, έχει τοποθετηθεί εναντίον των μνημονίων.
Φαίνεται λοιπόν πως αποτελεί ένα μεγάλο εμπόδιο, όσον αφορά τα γεωπολιτικά σχέδια της Γερμανίας, το οποίο δεν μπορεί να «υπερπηδηθεί» απλά και μόνο με την καταδίκη της χώρας στην χρεοκοπία, καθώς επίσης στην έξοδο από την Ευρωζώνη - αλλά με την άνευ όρων υποταγή και τη συνθηκολόγηση της, την οποία θα επιδιώξει να επιτύχει η καγκελάριος, με κάθε θυσία.
.
Οι υποψήφιες χώρες υιοθέτησης του ευρώ
Η αρνητική επίδραση της ελληνικής κρίσης διαπιστώνεται από το ότι, οι έξι υποψήφιες χώρες για την υιοθέτηση του ευρώ οι οποίες, σύμφωνα με τους κανόνες, είναι υποχρεωμένες να το κάνουν όταν εκπληρώσουν τα κριτήρια του Μάαστριχτ, δεν φαίνονται πλέον πρόθυμες – το φοβούνται καλύτερα, με εξαίρεση ίσως τις πιο αδύναμες οικονομικά, όπως η Ρουμανία.
Πόσο μάλλον όταν άλλα κράτη της ΕΕ, όπως η Δανία και η Μ. Βρετανία,έχουν ήδη ψηφίσει εναντίον της υιοθέτησης του ευρώ, έχοντας αντιμετωπίσει πολύ καλύτερα την κρίση με το δικό τους νόμισμα – ενώ η Μ. Βρετανία διερευνά την έξοδο της από την ΕΕ, με δημοψήφισμα που πιθανότατα θα διενεργηθεί το 2016, αντί το 2017.
Η Σουηδία είναι επίσης, εκ των πραγμάτων (de facto), εκτός πορείας εισαγωγής του ευρώ, αφού δεν προσάρμοσε ανάλογα τη νομοθεσία της κεντρικής της τράπεζας, ενώ δεν έχει μέχρι σήμερα υιοθετήσει το μηχανισμό ισοτιμιών ΙΙ – γεγονός που σημαίνει πως δεν προτίθεται να συμμετέχει στην Ευρωζώνη.
Βέβαια, το κοινό νόμισμα φαίνεται πως διαθέτει μία σειρά σημαντικών πλεονεκτημάτων – όπως την εξάλειψη των διακυμάνσεων των συναλλαγματικών ισοτιμιών, τον περιορισμό του πληθωρισμού, τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού, την ασφάλεια των χωρών-μελών, την οικονομική τους ολοκλήρωση κοκ.
Εν τούτοις, ειδικά όσον αφορά την ασφάλεια, αφενός μεν τα προβλήματα της Ελλάδας, αφετέρου η συμπεριφορά της ΕΚΤ, έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη των υποψηφίων χωρών – ενώ έχουν φέρει στην επιφάνεια τα μεγάλα ελαττώματα του κοινού νομίσματος, τεκμηριώνοντας επί πλέον πως μία χώρα μπορεί να «διορθώσει» καλύτερα τις οικονομικές ανισότητες, έχοντας τη δική της νομισματική πολιτική.
Για παράδειγμα η Πολωνία, μεταξύ άλλων λόγω της ευέλικτης ισοτιμίας του νομίσματος της, ήταν η μοναδική χώρα που δεν βυθίστηκε στην ύφεση το 2009 – ενώ, αντίθετα, οι χώρες της Βαλτικής υποχρεώθηκαν σε μία σκληρή εσωτερική υποτίμηση, εξαιρετικά επώδυνη για τους Πολίτες τους, για να μπορέσουν να διατηρήσουν τη σταθερή σύνδεσή τους με το ευρώ (αν και η αιτία της προθυμίας τους ήταν ο φόβος της Ρωσίας).
Στα πλαίσια αυτά, εύλογα μειώνεται η προθυμία των Πολιτών των υποψηφίων χωρών να υιοθετήσουν το ευρώ – ενώ το 2004 το 60-70% των ερωτηθέντων στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη ήταν υπέρ του κοινού νομίσματος, με μόλις το 25% εναντίον. Όπως φαίνεται από το γράφημα που ακολουθεί, δέκα χρόνια αργότερα, υπέρ του ευρώ τοποθετείται πλέον μόνο το 46% κατά μέσον όρο – γεγονός που τεκμηριώνει το μέγεθος της «διάβρωσης» του λόγω της κρίσης (πηγή: Κομισιόν, Ευρωβαρόμετρο 2004 και 2014).
.
.
Περαιτέρω, η τάση εναντίον της υιοθέτησης του ευρώ είναι κυρίως ισχυρή στην Τσεχία και στην Πολωνία – έχοντας αυξηθεί κατά 20-30%. Συμπεραίνεται δε πως οι χώρες που τοποθετούνται ακόμη υπέρ του ευρώ είναι οι πιο αδύναμες οικονομικά, όπως η Ρουμανία και η Ουγγαρία.
Το συμπέρασμα αυτό τεκμηριώνεται από το γράφημα που ακολουθεί, με κριτήριο τα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών ως ποσοστά επί του ΑΕΠ, καθώς επίσης σε σχέση με την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ - κατά τη μεταβλητότητα (volatility) και κατά μέσον όρο (average).
.
.
Με βάση το γράφημα, το οποίο συμπεριλαμβάνει τα ετήσια μεγέθη από το 1995 έως το 2014 (πηγή:IMF), σταθμισμένα, όπου όσο χαμηλότερα τόσο καλύτερα, η Τσεχία, καθώς επίσης η Πολωνία είχαν καλύτερη οικονομική εξέλιξη σε όλα τα επίπεδα – οπότε οι Πολίτες τους δεν επιδιώκουν εύλογα τη «σωτηρία» τους από το ευρώ.
Η γεωπολιτική διάσταση
Συνεχίζοντας, η αιτία που οδήγησε κάποιες χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης να ξανασκεφθούν το θέμα της υιοθέτησης του ευρώ ήταν η γεωπολιτική του διάσταση – μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία (Economist: Γιατί η Λιθουανία υιοθέτησε το ευρώ). Κάτι ανάλογο απασχολεί άλλωστε και την Ελλάδα, εκτός από την οικονομική της κατάρρευση, λόγω της οποίας έχει ουσιαστικά εγκλωβιστεί στο κοινό νόμισμα (ανάλυση).
Βέβαια, το γεωπολιτικό δίλημμα της Ελλάδας δεν αφορά τη Ρωσία, αλλά την Τουρκία και τη γύρω της περιοχή – όπου έχουν προστεθεί κίνδυνοι, μετά τις αναταραχές στα Σκόπια, τις οποίες φαίνεται πως έχουν πυροδοτήσει οι Η.Π.Α., στα πλαίσια της σύγκρουσης των ενεργειακών αγωγών (άρθρο).
Εάν όμως η Ελλάδα εγκαταλείψει την Ευρωζώνη, ανοίγοντας την πόρτα της εξόδου, η οποία θεωρείται ερμητικά κλειστή για όλους, τότε θα ακολουθήσουν πολλές άλλες χώρες – ιδίως αυτές που είναι μεν ισχυρές, όπως η Ιταλία και η Γαλλία, αλλά στραγγαλίζονται από τη Γερμανία οικονομικά, μέσω του ευρώ.
Σε μία τέτοια περίπτωση, η Ευρωζώνη ίσως καταλήξει σε μία ένωση αδύναμων χωρών, οι οποίες θα είναι υποταγμένες πλήρως στη γερμανική ηγεμονία – κάτι που όμως δεν θα είναι σύμφωνο με τα σχέδια της πρωσικής της κυβέρνησης, περί ανασύστασης του 4ου Ράιχ με τη μέθοδο της ειρηνικής διείσδυσης και κατοχής της Ευρασίας.
.
.
Τα σχέδια της Γερμανίας
Εύκολα μπορεί να συμπεράνει κανείς τι ακριβώς σχεδιάζει η Γερμανία για την Ελλάδα, καθώς επίσης για την υπόλοιπη Ευρώπη. Φυσικά δεν αναφερόμαστε στους Γερμανούς Πολίτες, αλλά σε εκείνη τη βιομηχανική ελίτ, η οποία κυβερνάει τη χώρα απολυταρχικά, κρυμμένη στο παρασκήνιο.
Πρόκειται σε πολλές περιπτώσεις για απογόνους των ναζί, αρκετοί από τους οποίους απέκτησαν τις ιδιοκτησίες τους με τα κλεμμένα χρήματα κατακτημένων λαών, τα οποία είχαν «φυγαδεύσει» έγκαιρα εκτός Γερμανίας – μεταφέροντας τα αργότερα προσεκτικά στη χώρα τους. Τα βασικά σχέδια της Γερμανίας είναι επιγραμματικά τα εξής:
(α) Η ανάκτηση της εθνικής της κυριαρχίας, η ανεξαρτητοποίηση της καλύτερα από τις Η.Π.Α. – μέσω την κατάκτησης μίας ηγεμονικής θέσης στην Ευρωζώνη, κατ’ επέκταση στην Ευρώπη, με οικονομικά μέσα.
(β) Η εξασφάλιση της εξόφλησης των απαιτήσεων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα της, από τις χώρες-οφειλέτες της, μέσω της «κατάληψης» του εκάστοτε υπουργείου οικονομικών και της επιβολής υψηλών φόρων. Διαφορετικά θα χρεοκοπήσει η Γερμανία, αφού δεν θα μπορούν να πληρώσουν πολλές χώρες και θα ζητήσουν διαγραφή χρεών.
(γ) Η δημιουργία ζωνών φθηνού εργατικού δυναμικού και χαμηλού κόστους στο Νότο, καθώς επίσης στην Ανατολική Ευρώπη – έτσι ώστε να παράγονται προϊόντα ανταγωνιστικά των κινεζικών και λοιπών ασιατικών.
(δ) Οι επενδύσεις των γερμανικών χρηματικών πλεονασμάτων στις περιοχές αυτές (εξαγορά των κερδοφόρων κοινωφελών επιχειρήσεων, οικοπέδων κλπ.), υπό την προϋπόθεση ότι θα είναι ασφαλείς – γεγονός που σημαίνει ότι, θα πρέπει να ελέγχονται ασφυκτικά όλες οι χώρες-αποικίες.
(ε) Ο έλεγχος των Γερμανών Πολιτών, όσον αφορά τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό – αφενός μεν από φορολογικής πλευράς, αφετέρου για να ενισχύονται οι δικές της ξένες επενδύσεις.
(στ) Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα και την Κύπρο, πλήρης έλεγχος με στόχο την εξασφάλιση πρόσβασης στα ενεργειακά αποθέματα τους – επίσης, καλύτερη πρόσβαση στα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής και της Β. Αφρικής, έτσι ώστε να αποφευχθεί η πλήρης σχεδόν ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας από τη Ρωσία.
.
Επιμύθιο
Ακόμη και αν είμαι υπερβολικός, όσον αφορά τα σχέδια της Γερμανίας, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία σχετικά με το ότι, κινδυνεύει σοβαρά η οικονομική της ηγεμονία στην Ευρώπη από την Ελλάδα – στην οποία διαπιστώνεται μια συνεχής αύξηση του ποσοστού που τάσσεται υπέρ της δραχμής, παρά το ότι ελάχιστοι αμφιβάλλουν πως θα επρόκειτο για την αυτοκτονία της χώρας.
Με δεδομένη όμως την οικονομική της κατάρρευση, καθώς επίσης τις επιλογές που της προσφέρονται από τη Γερμανία (Λιτότητα ή θάνατος), δεν είναι απίθανο να επιλέξουν οι Έλληνες το θάνατο – όχι στην κυριολεξία βέβαια, αφού η υιοθέτηση της δραχμής δεν είναι συνώνυμη με το τέλος του κόσμου.
Απλούστερα, παρά τη βεβαιότητα του κ. Σόιμπλε, σύμφωνα με την οποία σε ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα οι Έλληνες θα επέλεγαν την παραμονή τους εντός της Ευρωζώνης πάση θυσία, τη μετατροπή τους δηλαδή σε λεηλατημένους και εξαθλιωμένους σκλάβους χρέους με όσα μνημόνια απαιτηθούν, ίσως η Γερμανία απατάται – έχοντας την εντύπωση πως της έχουν δημιουργηθεί ήδη οι πρώτες αμφιβολίες, γεγονός που θα φανεί πολύ σύντομα, μέσω των υποχωρήσεων που θα διαπιστωθούν, εάν βέβαια ο πρωθυπουργός κρατήσει τη σωστή στάση.
Κλείνοντας, φυσικά δεν πρέπει να υποτιμήσει η Ελλάδα το γεωπολιτικό ρίσκο, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει σκόπιμα η Γερμανία, με τη βοήθεια των γειτονικών μας χωρών, προσφέροντας τους ανταλλάγματα – κρίνοντας από την επιτυχία του στις χώρες της Βαλτικής, οι οποίες διατήρησαν σταθερή τη σύνδεση των νομισμάτων τους με το ευρώ, πληρώνοντας ένα πανάκριβο τίμημα και χωρίς καμία απολύτως στήριξη της ΕΕ ή της Ευρωζώνης (δάνεια, βοήθεια της ΕΚΤ κλπ.).
Άρης Οικονόμου, Senior Analyst (finance & markets)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου