Ζωτική ανάγκη για μία νέα στροφή
Του δρ. Κωνσταντίνου Γρίβα
Την προηγούμενη Κυριακή, η ιστορία έκανε, κατά τη συνήθειά της, ένα άλμα, αλλάζοντας τα δεδομένα στην εσωτερική πολιτική σκηνή αλλά και στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Οι συνέπειες από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αλλά και των ζυμώσεων της εβδομάδας που προηγήθηκε αυτού τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας θα φανούν σε βάθος χρόνου.
Αυτή τη στιγμή είναι πολύ νωρίς για να πούμε πολλά. Θα πρέπει να περιμένουμε να κατακάτσει ο κουρνιαχτός που προκάλεσε η τεράστια ψυχική φόρτιση των τελευταίων ημερών σε όλους μας έτσι ώστε να μπορέσουμε να έχουμε τη στοιχειώδη ικανότητα να δούμε τα πράγματα ρεαλιστικά. Άλλωστε, τίποτε δεν έχει τελειώσει. Ένας μηχανισμός επιτάχυνσης της ιστορικής διαδικασίας έχει τεθεί σε κίνηση, ο οποίος πλέον δύσκολα ελέγχεται και θα παραγάγει αυτό που είναι να παραγάγει, ανεξαρτήτως των επιθυμιών ή των φόβων μας.
Από πλευράς του, ο γράφων είναι εξαιρετικά απαισιόδοξος για την πορεία των εξελίξεων, δεδομένου ότι σε αυτές κυριαρχεί η Γερμανία με τις απύθμενες εμμονές της, με την παντελή αδυναμία ανάγνωσης των ευρύτερων γεωστρατηγικών συνεπειών που μπορεί να έχει η συμπεριφορά της και με τον ελάχιστα πια συγκεκαλυμμένο κοχλάζοντα ανθελληνισμό της. Αλλά αυτό είναι κάτι που θα το δούμε. Σε κάθε περίπτωση, ό,τι και να γίνει από εδώ και στο εξής, ακόμη και αν προκύψει κάποια «έντιμη» συμφωνία με τους «εταίρους», κάποια πράγματα πλέον δεν μπορούν να κρυφτούν κάτω από το χαλί και θα πρέπει να αντικρύσουμε την πραγματικότητα κατάφατσα.
Κραυγή βοήθειας και απειλές εξόντωσης
Το πρώτο αδυσώπητο δεδομένο που θα πρέπει να παραδεχτούμε είναι ότι ουδέποτε στην ιστορία του δυτικού κόσμου, τουλάχιστον μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει ξαναγίνει οιαδήποτε εκλογική διαδικασία στην οποία οι ψηφοφόροι καλούνταν να αποφασίσουν υπό τέτοιες συνθήκες απειλής. Πράγματι, ο ελληνικός λαός εκλήθη να συμμετάσχει σε ένα δημοψήφισμα, για το οποίο την ίδια στιγμή και κατά σχιζοφρενικό τρόπο τα ίδια κέντρα του εξωτερικού του έλεγαν ότι δεν έχει κανένα αντικείμενο και ταυτοχρόνως τον «προειδοποιούσαν» ότι αν επιλέξει το «όχι» θα υποστεί καταστροφές επικών διαστάσεων. Στην πραγματικότητα, οι συνέπειες με τις οποίες απειλήθηκε και συνεχίζει να απειλείται η Ελλάδα είναι πολύ μεγαλύτερες –με εξαίρεση τις άμεσες ανθρώπινες απώλειες και την απώλεια εδαφών- από οποιοδήποτε πολεμικό σενάριο θα μπορούσε να προκύψει με την Τουρκία.
Και προκύπτουν τα ανελέητα ερωτήματα:
Πώς εγκλωβιστήκαμε σε αυτή την κατάσταση;
Και γιατί απειλούμαστε με τέτοιες συνέπειες;
Τι ακριβώς κάναμε;
Έχει άραγε απειληθεί ποτέ η Βόρειος Κορέα ή το Ιράν ή οιαδήποτε «χώρα-παρίας» με παρόμοια αντίποινα;
Σε ποια ιστορική περίοδο μία χώρα κι ένας λαός έχουν απειληθεί και συνεχίζουν να απειλούνται με τέτοιες φρικαλέες συνέπειες όχι από εχθρούς ούτε καν από «συμμάχους», αλλά από «εταίρους»;
Από χώρες, δηλαδή, και γραφειοκρατικούς μηχανισμούς μίας υποτιθέμενης ισότιμης ένωσης.
Κι αυτό γιατί; Επειδή ζητήσαμε βοήθεια;
Γιατί αυτό ακριβώς συνέβη. Η Ελλάδα εδώ και πέντε χρόνια έχει βρεθεί σε μία αδιέξοδη οικονομικά κατάσταση (για την οποία ευθύνεται και η ίδια, αλλά όχι αποκλειστικά η ίδια) και ζήτησε βοήθεια. Και, αντί για βοήθεια, της επιβλήθηκαν οικονομικός στραγγαλισμός και συστηματική αποδόμηση του κοινωνικού της ιστού, όπως και των κρατικών δομών. Κι όταν τα πράγματα έφτασαν σε αδιέξοδο και ζητήθηκε, με την άμεση στήριξη του ελληνικού λαού, μία συμφωνία που να έχει κάποια ελάχιστα ρεαλιστικά στοιχεία έτσι ώστε πραγματικά να στηρίζει την οικονομία και όχι να την αποδομεί, τότε απειλήθηκε και συνεχίζει να απειλείται με το οικονομικό ισοδύναμο του θερμοπυρηνικού ολοκαυτώματος.
Οι «εταίροι» δεν συμπεριφέρθηκαν όχι απλώς ως εταίροι, αλλά ούτε καν ως δανειστές. Διότι με τους χειρισμούς τους οδηγούν την Ελλάδα σε κατάρρευση, με άμεσο κίνδυνο να χάσουν και αυτοί τα χρήματά τους. Δεν συμπεριφέρθηκαν καν ως ορθολογικοί εχθροί. Γιατί, αν η Ελλάδα οδηγηθεί σε οικονομική καταστροφή, θα υπάρξουν πιθανότατα γεωπολιτικές επιπτώσεις και γι αυτούς σε βάθος χρόνου. Συμπεριφέρθηκαν και τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές συνεχίζουν να συμπεριφέρονται, ως καθαροί σαδιστές.
Μπορεί να έχει κανείς την ό,ποια άποψη και να ασκεί την πιο σκληρή κριτική για τους χειρισμούς τόσο αυτής της κυβέρνησης όσο και των προηγούμενων. Μπορεί να πιστεύει το οτιδήποτε για τη σκοπιμότητα και τη λογική του πρόσφατου δημοψηφίσματος. Δεν μπορεί όμως να αγνοήσει αυτή την απλή πραγματικότητα: ότι η Ελλάδα ζήτησε βοήθεια και, αντ’ αυτής, απειλήθηκε και συνεχίζει να απειλείται ότι «θα μετατραπεί σε Ζιμπάμπουε».
Και αναρωτιέται κανείς: Θα συμπεριφέρονταν έτσι οι Ηνωμένες Πολιτείες σε οποιοδήποτε κράτος – πελάτη τους αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα; Θα συμπεριφέρονταν με τον τρόπο αυτό η Σοβιετική Ένωση σε οποιοδήποτε κράτος – μέλος του Συμφώνου της Βαρσοβίας που το μόνο που θα ζητούσε θα ήταν οικονομική βοήθεια;
Η απάντηση είναι ένα ξεκάθαρο και απόλυτο όχι. Και οι δύο αυτές χώρες στα χρόνια του διπολικού κόσμου, από τη στιγμή που δεν ετίθετο θέμα γεωπολιτικού αναπροσανατολισμού, θα έσπευδαν να βοηθήσουν άμεσα και αποφασιστικά. Και η Ελλάδα δεν έθεσε θέμα γεωπολιτικών αλλαγών ούτε με αυτή την κυβέρνηση ούτε και με τις προηγούμενες. Αντιθέτως, αυτές οι αλλαγές μπορεί να προκύψουν ως φυσικό επακόλουθο μιας πιθανής κατάρρευσής της. Αλλά αυτό, απ’ ότι φαίνεται, δεν απασχολεί ιδιαίτερα ούτε τους χαρτογιακάδες των Βρυξελλών ούτε το γερμανικό γκόλεμ με την ανεγκέφαλη, καταστρεπτική του μανία.
Άραγε θα συμπεριφερόταν έτσι η Μεγάλη Βρετανία σε οποιαδήποτε αποικία που θα αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα; Δύσκολο να το πούμε. Θα συμπεριφερόταν έτσι ο σουλτάνος στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας; Μάλλον όχι, γιατί τουλάχιστον η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήθελε τους χριστιανούς σκλάβους της ευημερούντες, έτσι ώστε να μην ζητούν ανεξαρτησία και να πληρώνουν φόρους.
Η παγίδα
Πώς φτάσαμε, λοιπόν, σε αυτή την κατάσταση μέσα στην «ενωμένη» Ευρώπη;
Και τι δουλειά έχουμε με αυτούς που θέλουν να μας εξοντώσουν; Ή που, έστω, δεν έχουν ιδιαίτερο πρόβλημα αν αφανιστούμε;
Όποιες και αν είναι οι επιθυμίες μας, ό,τι και αν πιστέψαμε στο παρελθόν για το κοινό ευρωπαϊκό όραμα, θα πρέπει πλέον να αντικρύσουμε αυτή την εξαιρετικά δυσάρεστη πραγματικότητα: ότι έχουμε εγκλωβισθεί σε μία τεράστια γεωπολιτική παγίδα, η οποία απειλεί την ίδια την ύπαρξη της χώρας. Το ίδιο και για το πώς συνέβη αυτό είναι μία άλλη υπόθεση, η ανάλυση της οποίας δεν έχει νόημα αυτή τη στιγμή. Συνέβη. Και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε.
Χρειάζεται, λοιπόν, επειγόντως μία νέα, μακρόπνοη, υψηλή εθνική στρατηγική, που θα αντικαταστήσει τον στόχο του «ανήκομεν εις την Δύσιν» με αυτόν της ανάκτησης της εθνικής κυριαρχίας. Το πώς θα επιτύχουμε κάτι τέτοιο είναι προς συζήτηση. Και σίγουρα δεν θα είναι ούτε εύκολη, ούτε γρήγορη υπόθεση. Θα κρατήσει χρόνια και θα απαιτήσει πολλά βήματα. Αλλά πρέπει να συμβεί. Αφορά στην ίδια την επιβίωση της χώρας σε βάθος χρόνου, κι αυτό οφείλουμε να το συνειδητοποιήσουμε.
* Διδάσκει το μάθημα της Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και Γεωγραφία της Ασφάλειας και των Αφοπλισμών στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών
Πηγή περιοδικό «Επίκαιρα», τεύχος 297
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Του δρ. Κωνσταντίνου Γρίβα
Την προηγούμενη Κυριακή, η ιστορία έκανε, κατά τη συνήθειά της, ένα άλμα, αλλάζοντας τα δεδομένα στην εσωτερική πολιτική σκηνή αλλά και στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Οι συνέπειες από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αλλά και των ζυμώσεων της εβδομάδας που προηγήθηκε αυτού τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας θα φανούν σε βάθος χρόνου.
Αυτή τη στιγμή είναι πολύ νωρίς για να πούμε πολλά. Θα πρέπει να περιμένουμε να κατακάτσει ο κουρνιαχτός που προκάλεσε η τεράστια ψυχική φόρτιση των τελευταίων ημερών σε όλους μας έτσι ώστε να μπορέσουμε να έχουμε τη στοιχειώδη ικανότητα να δούμε τα πράγματα ρεαλιστικά. Άλλωστε, τίποτε δεν έχει τελειώσει. Ένας μηχανισμός επιτάχυνσης της ιστορικής διαδικασίας έχει τεθεί σε κίνηση, ο οποίος πλέον δύσκολα ελέγχεται και θα παραγάγει αυτό που είναι να παραγάγει, ανεξαρτήτως των επιθυμιών ή των φόβων μας.
Από πλευράς του, ο γράφων είναι εξαιρετικά απαισιόδοξος για την πορεία των εξελίξεων, δεδομένου ότι σε αυτές κυριαρχεί η Γερμανία με τις απύθμενες εμμονές της, με την παντελή αδυναμία ανάγνωσης των ευρύτερων γεωστρατηγικών συνεπειών που μπορεί να έχει η συμπεριφορά της και με τον ελάχιστα πια συγκεκαλυμμένο κοχλάζοντα ανθελληνισμό της. Αλλά αυτό είναι κάτι που θα το δούμε. Σε κάθε περίπτωση, ό,τι και να γίνει από εδώ και στο εξής, ακόμη και αν προκύψει κάποια «έντιμη» συμφωνία με τους «εταίρους», κάποια πράγματα πλέον δεν μπορούν να κρυφτούν κάτω από το χαλί και θα πρέπει να αντικρύσουμε την πραγματικότητα κατάφατσα.
Κραυγή βοήθειας και απειλές εξόντωσης
Το πρώτο αδυσώπητο δεδομένο που θα πρέπει να παραδεχτούμε είναι ότι ουδέποτε στην ιστορία του δυτικού κόσμου, τουλάχιστον μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει ξαναγίνει οιαδήποτε εκλογική διαδικασία στην οποία οι ψηφοφόροι καλούνταν να αποφασίσουν υπό τέτοιες συνθήκες απειλής. Πράγματι, ο ελληνικός λαός εκλήθη να συμμετάσχει σε ένα δημοψήφισμα, για το οποίο την ίδια στιγμή και κατά σχιζοφρενικό τρόπο τα ίδια κέντρα του εξωτερικού του έλεγαν ότι δεν έχει κανένα αντικείμενο και ταυτοχρόνως τον «προειδοποιούσαν» ότι αν επιλέξει το «όχι» θα υποστεί καταστροφές επικών διαστάσεων. Στην πραγματικότητα, οι συνέπειες με τις οποίες απειλήθηκε και συνεχίζει να απειλείται η Ελλάδα είναι πολύ μεγαλύτερες –με εξαίρεση τις άμεσες ανθρώπινες απώλειες και την απώλεια εδαφών- από οποιοδήποτε πολεμικό σενάριο θα μπορούσε να προκύψει με την Τουρκία.
Και προκύπτουν τα ανελέητα ερωτήματα:
Πώς εγκλωβιστήκαμε σε αυτή την κατάσταση;
Και γιατί απειλούμαστε με τέτοιες συνέπειες;
Τι ακριβώς κάναμε;
Έχει άραγε απειληθεί ποτέ η Βόρειος Κορέα ή το Ιράν ή οιαδήποτε «χώρα-παρίας» με παρόμοια αντίποινα;
Σε ποια ιστορική περίοδο μία χώρα κι ένας λαός έχουν απειληθεί και συνεχίζουν να απειλούνται με τέτοιες φρικαλέες συνέπειες όχι από εχθρούς ούτε καν από «συμμάχους», αλλά από «εταίρους»;
Από χώρες, δηλαδή, και γραφειοκρατικούς μηχανισμούς μίας υποτιθέμενης ισότιμης ένωσης.
Κι αυτό γιατί; Επειδή ζητήσαμε βοήθεια;
Γιατί αυτό ακριβώς συνέβη. Η Ελλάδα εδώ και πέντε χρόνια έχει βρεθεί σε μία αδιέξοδη οικονομικά κατάσταση (για την οποία ευθύνεται και η ίδια, αλλά όχι αποκλειστικά η ίδια) και ζήτησε βοήθεια. Και, αντί για βοήθεια, της επιβλήθηκαν οικονομικός στραγγαλισμός και συστηματική αποδόμηση του κοινωνικού της ιστού, όπως και των κρατικών δομών. Κι όταν τα πράγματα έφτασαν σε αδιέξοδο και ζητήθηκε, με την άμεση στήριξη του ελληνικού λαού, μία συμφωνία που να έχει κάποια ελάχιστα ρεαλιστικά στοιχεία έτσι ώστε πραγματικά να στηρίζει την οικονομία και όχι να την αποδομεί, τότε απειλήθηκε και συνεχίζει να απειλείται με το οικονομικό ισοδύναμο του θερμοπυρηνικού ολοκαυτώματος.
Οι «εταίροι» δεν συμπεριφέρθηκαν όχι απλώς ως εταίροι, αλλά ούτε καν ως δανειστές. Διότι με τους χειρισμούς τους οδηγούν την Ελλάδα σε κατάρρευση, με άμεσο κίνδυνο να χάσουν και αυτοί τα χρήματά τους. Δεν συμπεριφέρθηκαν καν ως ορθολογικοί εχθροί. Γιατί, αν η Ελλάδα οδηγηθεί σε οικονομική καταστροφή, θα υπάρξουν πιθανότατα γεωπολιτικές επιπτώσεις και γι αυτούς σε βάθος χρόνου. Συμπεριφέρθηκαν και τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές συνεχίζουν να συμπεριφέρονται, ως καθαροί σαδιστές.
Μπορεί να έχει κανείς την ό,ποια άποψη και να ασκεί την πιο σκληρή κριτική για τους χειρισμούς τόσο αυτής της κυβέρνησης όσο και των προηγούμενων. Μπορεί να πιστεύει το οτιδήποτε για τη σκοπιμότητα και τη λογική του πρόσφατου δημοψηφίσματος. Δεν μπορεί όμως να αγνοήσει αυτή την απλή πραγματικότητα: ότι η Ελλάδα ζήτησε βοήθεια και, αντ’ αυτής, απειλήθηκε και συνεχίζει να απειλείται ότι «θα μετατραπεί σε Ζιμπάμπουε».
Και αναρωτιέται κανείς: Θα συμπεριφέρονταν έτσι οι Ηνωμένες Πολιτείες σε οποιοδήποτε κράτος – πελάτη τους αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα; Θα συμπεριφέρονταν με τον τρόπο αυτό η Σοβιετική Ένωση σε οποιοδήποτε κράτος – μέλος του Συμφώνου της Βαρσοβίας που το μόνο που θα ζητούσε θα ήταν οικονομική βοήθεια;
Η απάντηση είναι ένα ξεκάθαρο και απόλυτο όχι. Και οι δύο αυτές χώρες στα χρόνια του διπολικού κόσμου, από τη στιγμή που δεν ετίθετο θέμα γεωπολιτικού αναπροσανατολισμού, θα έσπευδαν να βοηθήσουν άμεσα και αποφασιστικά. Και η Ελλάδα δεν έθεσε θέμα γεωπολιτικών αλλαγών ούτε με αυτή την κυβέρνηση ούτε και με τις προηγούμενες. Αντιθέτως, αυτές οι αλλαγές μπορεί να προκύψουν ως φυσικό επακόλουθο μιας πιθανής κατάρρευσής της. Αλλά αυτό, απ’ ότι φαίνεται, δεν απασχολεί ιδιαίτερα ούτε τους χαρτογιακάδες των Βρυξελλών ούτε το γερμανικό γκόλεμ με την ανεγκέφαλη, καταστρεπτική του μανία.
Άραγε θα συμπεριφερόταν έτσι η Μεγάλη Βρετανία σε οποιαδήποτε αποικία που θα αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα; Δύσκολο να το πούμε. Θα συμπεριφερόταν έτσι ο σουλτάνος στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας; Μάλλον όχι, γιατί τουλάχιστον η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήθελε τους χριστιανούς σκλάβους της ευημερούντες, έτσι ώστε να μην ζητούν ανεξαρτησία και να πληρώνουν φόρους.
Η παγίδα
Πώς φτάσαμε, λοιπόν, σε αυτή την κατάσταση μέσα στην «ενωμένη» Ευρώπη;
Και τι δουλειά έχουμε με αυτούς που θέλουν να μας εξοντώσουν; Ή που, έστω, δεν έχουν ιδιαίτερο πρόβλημα αν αφανιστούμε;
Όποιες και αν είναι οι επιθυμίες μας, ό,τι και αν πιστέψαμε στο παρελθόν για το κοινό ευρωπαϊκό όραμα, θα πρέπει πλέον να αντικρύσουμε αυτή την εξαιρετικά δυσάρεστη πραγματικότητα: ότι έχουμε εγκλωβισθεί σε μία τεράστια γεωπολιτική παγίδα, η οποία απειλεί την ίδια την ύπαρξη της χώρας. Το ίδιο και για το πώς συνέβη αυτό είναι μία άλλη υπόθεση, η ανάλυση της οποίας δεν έχει νόημα αυτή τη στιγμή. Συνέβη. Και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε.
Χρειάζεται, λοιπόν, επειγόντως μία νέα, μακρόπνοη, υψηλή εθνική στρατηγική, που θα αντικαταστήσει τον στόχο του «ανήκομεν εις την Δύσιν» με αυτόν της ανάκτησης της εθνικής κυριαρχίας. Το πώς θα επιτύχουμε κάτι τέτοιο είναι προς συζήτηση. Και σίγουρα δεν θα είναι ούτε εύκολη, ούτε γρήγορη υπόθεση. Θα κρατήσει χρόνια και θα απαιτήσει πολλά βήματα. Αλλά πρέπει να συμβεί. Αφορά στην ίδια την επιβίωση της χώρας σε βάθος χρόνου, κι αυτό οφείλουμε να το συνειδητοποιήσουμε.
* Διδάσκει το μάθημα της Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και Γεωγραφία της Ασφάλειας και των Αφοπλισμών στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών
Πηγή περιοδικό «Επίκαιρα», τεύχος 297
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου